बोत्सवानात सापडला जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा हिरा:कैरोच्या खाणीत सापडला 2,492 कॅरेटचा हिरा; सर्वात मोठा कलीनन हिरा ब्रिटिश राजघराण्याकडे
जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा हिरा बोत्सवानामध्ये सापडला आहे. बीबीसीच्या रिपोर्टनुसार, कॅनेडियन फर्म लुकारा डायमंडच्या कैरोच्या खाणीत 2492 कॅरेटचा हिरा सापडला आहे. 1905 मध्ये दक्षिण आफ्रिकेत सापडलेल्या 3106-कॅरेट कलिनन हिरा नंतरचा हा सर्वात मोठा हिरा आहे. कैरो खाण बोत्सवानाची राजधानी गॅबोरोनपासून सुमारे 500 किमी अंतरावर आहे. यापूर्वी 2019 मध्ये याच खाणीत 1758 कॅरेटचा सावेलो हिरा सापडला होता. हे फ्रेंच फॅशन कंपनी लुई व्हिटॉनने विकत घेतले होते. मात्र, त्याची किंमत त्यांनी सांगितली नाही. 1,111 कॅरेटचा हिरा 444 कोटी रुपयांना विकला गेला यापूर्वी 2017 मध्ये, 1111 कॅरेटचा लेसेडी ला रोना हिरा बोत्सवानाच्या कैरो खाणीत सापडला होता, जो एका ब्रिटिश ज्वेलरने 444 कोटी रुपयांना विकत घेतला होता. बोत्सवाना जगातील सर्वात मोठ्या हिरे उत्पादकांपैकी एक आहे. जगातील 20% हिरे येथे तयार होतात. लुकारा डायमंड फर्मचे प्रमुख विल्यम लॅम्ब म्हणाले, “आम्ही या शोधामुळे खूप आनंदी आहोत. आमच्या मेगा डायमंड रिकव्हरी एक्स-रे तंत्रज्ञानाच्या मदतीने या हिऱ्याचा शोध लागला आहे. आम्ही हा 2492 कॅरेटचा हिरा कोरण्याचा प्रयत्न करत आहोत.” गेल्या महिन्यात, बोत्सवानाने खाणकाम संदर्भात नवीन कायदा प्रस्तावित केला. या अंतर्गत, परवाना मिळाल्यानंतर खाण कंपन्यांना स्थानिक गुंतवणूकदारांना 24% हिस्सा द्यावा लागेल. जगातील सर्वात मोठ्या हिऱ्याचे 9 तुकडे 1905 मध्ये दक्षिण आफ्रिकेच्या प्रीमियर नंबर 2 खाणीत सापडलेला कलीनन डायमंड हा आतापर्यंत सापडलेला सर्वात मौल्यवान हिरा आहे. खाण मालक थॉमस कलिनन यांच्या नावावरून हे नाव देण्यात आले. 1907 मध्ये ब्रिटीश राजा एडवर्ड सातवा यांना सादर केले. यानंतर ॲमस्टरडॅमच्या जोसेफ आशेरने त्याचे विविध आकार आणि आकाराचे 9 तुकडे केले. कलीनन हिऱ्याला आफ्रिकेचा ग्रेट स्टार देखील म्हणतात. त्याचा सर्वात मोठा तुकडा ब्रिटनचा राजा चार्ल्स यांच्या राजदंडात सापडला आहे. त्याचा दुसरा सर्वात मोठा तुकडा राजघराण्याच्या इम्पीरियल स्टेट क्राउनमध्ये एम्बेड केलेला आहे. हिरा म्हणजे काय, कसा बनतो? ‘किम्बरलाइट पाईप’ नावाचा एक विशेष प्रकारचा खडक पृथ्वीच्या पृष्ठभागाच्या जवळपास 160 किलोमीटर खाली आढळतो. जेव्हा मॅग्मा पृथ्वीच्या खोल विवरांमधून वाहतो आणि एका ठिकाणी जमा होतो, तेव्हा ‘किम्बरलाइट पाइप’ तयार होतो. पृथ्वीच्या आत खूप जास्त दाब आणि तापमानामुळे, कार्बन क्रिस्टल्स हळूहळू हिऱ्यांमध्ये बदलतात. असे म्हटले जाते की हिरा 100% कार्बनचा बनतो, जर तो ओव्हनमध्ये 763 डिग्री सेल्सिअस तापमानात गरम केला तर हिरा हा जगातील सर्वात मजबूत पदार्थ जळतो आणि कार्बन डायऑक्साइड गॅसमध्ये बदलतो. पात्रात हिऱ्याची राख अजिबात उरत नाही. इंटरनॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ जेमोलॉजीच्या मते, नैसर्गिक हिरा 99.95% कार्बनचा बनलेला असतो, तर 0.05% इतर पदार्थांचा असतो. हे कमी असू शकतात, परंतु ते हिऱ्याची चमक आणि त्याचा आकार वाढवू किंवा कमी करू शकतात.