News Image

लघवीवरील नियंत्रण कमी होणे हे आजाराचे लक्षण:या 9 लक्षणांकडे दुर्लक्ष करू नका, डॉक्टरांकडून जाणून घ्या उपचार आणि प्रतिबंध पद्धती


तुम्ही अनेकदा पाहिले असेल किंवा ऐकले असेल की अनेकांना वारंवार लघवी होण्याची समस्या असते. सहसा हे जास्त द्रवपदार्थ पिण्यामुळे होते. परंतु कधीकधी ते काही गंभीर आरोग्य समस्यांचे लक्षण देखील असू शकते. इंटरनॅशनल जर्नल ऑफ कम्युनिटी मेडिसिन अँड पब्लिक हेल्थ (IJCMPH) मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, युरिनरी इनकॉन्टीनन्स (UI), म्हणजेच लघवी नियंत्रित करण्यास असमर्थता, ही भारतात एक सामान्य समस्या आहे. याचा परिणाम पुरुष आणि महिला दोघांवरही होतो. तथापि, महिलांच्या तुलनेत पुरुषांमध्ये ही समस्या जवळजवळ निम्मी आहे. प्रसूतीनंतर, रजोनिवृत्ती दरम्यान आणि वाढत्या वयानुसार महिलांना जास्त धोका असतो. देशातील १०-४५% महिला या समस्येने ग्रस्त आहेत. सुमारे ५-१५% तरुणांना या समस्येचा सामना करावा लागतो. वाढत्या वयानुसार पुरुषांमध्येही ही समस्या वाढते. नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, जगभरात २० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या अंदाजे ४२३ दशलक्ष लोकांना कोणत्या ना कोणत्या प्रकारच्या मूत्रमार्गाच्या असंयमतेचा त्रास होतो. ही एक गंभीर समस्या आहे, पण लोक लाजेमुळे त्याबद्दल बोलत नाहीत. ग्रामीण भागात वैद्यकीय सुविधा कमी असल्याने ही समस्या आणखी गंभीर आहे. म्हणून, आज सेहतनामा स्तंभात आपण मूत्रमार्गात असंयम असण्याबद्दल बोलू. तुम्हाला हे देखील कळेल की- मूत्रमार्गात असंयम म्हणजे काय? मूत्राशय मूत्र नियंत्रित करू शकत नसण्याच्या समस्येला मूत्रमार्गात असंयम म्हणतात. हा आजार नाही तर एक लक्षण आहे, जे इतर कोणत्याही आरोग्य समस्येमुळे असू शकते. सहसा लोक त्याबद्दल बोलण्यास कचरतात. ही समस्या कोणालाही होऊ शकते. तथापि, वृद्ध आणि गर्भवती महिलांना जास्त धोका असतो. मूत्रमार्गात असंयम असण्याचे चार प्रकार आहेत. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या- वारंवार लघवी होण्याची कारणे याची अनेक कारणे असू शकतात, जीवनशैलीपासून ते अनेक गंभीर आरोग्य समस्यांपर्यंत. कमी वेळात जास्त पाणी किंवा इतर पेये पिल्याने वारंवार लघवी होऊ शकते. याची इतर अनेक कारणे आहेत, ज्यात कॅफिन आणि अल्कोहोलचे सेवन, काही औषधांचे दुष्परिणाम, गर्भधारणा, वाढते वय इत्यादींचा समावेश आहे. याशिवाय, मूत्रमार्गाचा संसर्ग (UTI), अतिक्रियाशील मूत्राशय (OAB), मूत्रपिंडाचा आजार आणि मधुमेह यासारख्या परिस्थितीत देखील वारंवार लघवी होते. मूत्रमार्गात असंयम असण्याची इतर काही कारणे असू शकतात. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या- मूत्रमार्गात असंयम होण्याची लक्षणे मूत्रमार्गात असंयम होण्याचे मुख्य लक्षण म्हणजे अनावधानाने मूत्र गळती होणे. हे अचानक किंवा हळूहळू गळती म्हणून होऊ शकते. मूत्राशय अद्याप पूर्णपणे रिकामे झालेले नाही असे वाटू शकते. तुम्हाला रात्री वारंवार लघवी करावी लागू शकते. मूत्रमार्गात असंयम असण्याची काही इतर लक्षणे आहेत. खाली दिलेल्या ग्राफिकद्वारे हे समजून घ्या- मूत्रमार्गातील असंयमतेवर उपचार मूत्रमार्गातील असंयमावर अनेक प्रकारे उपचार करता येतो. यामध्ये जीवनशैलीतील बदल, व्यायाम, औषधे आणि शस्त्रक्रिया यांचा समावेश आहे. डॉक्टर असंयमतेच्या कारणावर आधारित उपचार निवडतात. मूत्रमार्गातील असंयम रोखण्याचे मार्ग वारंवार लघवी होण्याची समस्या टाळण्यासाठी जीवनशैलीत काही बदल करणे आवश्यक आहे. जसे की- मूत्रमार्गातील असंयम संबंधित सामान्य प्रश्न आणि उत्तरे प्रश्न- दिवसातून किती वेळा लघवी करावी? उत्तर: मूत्ररोगतज्ज्ञ डॉ. कमल चेलानी स्पष्ट करतात की, बहुतेक लोक दिवसातून सरासरी ७-१० वेळा लघवी करतात. जर तुम्हाला दर ३० मिनिटांनी ते एक तासाने लघवी करण्यासाठी उठावे लागत असेल, तर हे एखाद्या आजाराचे लक्षण असू शकते. तथापि, जर तुम्ही भरपूर पाणी पीत असाल किंवा काही औषधे घेत असाल तर हे सामान्य आहे. प्रश्न- मूत्रमार्गात असंयम राहिल्याने एखाद्या व्यक्तीवर कसा परिणाम होतो? उत्तर: मूत्रमार्गात असंयम असणे केवळ मूत्राशयावरच परिणाम करत नाही, तर ते शरीराच्या अनेक भागांवर आणि भावनांवर देखील परिणाम करू शकते. सतत ओले राहिल्याने त्वचेवर पुरळ किंवा संसर्ग होऊ शकतो. मूत्राशय पूर्णपणे रिकामे न केल्याने मूत्रमार्गाच्या संसर्गाचा धोका वाढतो. गंभीर प्रकरणांमध्ये ते मूत्रपिंडाचे नुकसान करू शकते. याशिवाय, लघवी कधी बाहेर पडेल याची भीती नेहमीच असते. अशा व्यक्तींना बाहेर जाण्यास किंवा सामाजिक कार्यक्रमांमध्ये सहभागी होण्यास लाज वाटू लागते, कारण त्यांना लाज वाटण्याची भीती असते. यामुळे ते एकाकी पडू शकतात आणि त्यांच्या जीवनमानावर परिणाम होऊ शकतो. म्हणून, जर एखाद्याला ही समस्या असेल, तर डॉक्टरांचा सल्ला घेणे खूप महत्वाचे आहे. प्रश्न- मूत्रमार्गातील असंयम बरा होऊ शकतो का? उत्तर: डॉ. कमल चेलानी म्हणतात की हो, मूत्रमार्गाच्या असंयमावर उपचार शक्य आहेत. त्याची लक्षणे बऱ्याच प्रमाणात कमी करता येतात. म्हणून, घाबरू नका आणि डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.