IMFने पाकला दिले 12 हजार कोटींचे कर्ज:भारताने म्हटले- दहशतवादाला निधी देणे धोकादायक, मतदानात भाग घेतला नाही

• T. Rishiraaj
• Published on: May 10, 2025

आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) च्या कार्यकारी मंडळाने शुक्रवारी (9 मे) हवामान लवचिकता कर्ज कार्यक्रमांतर्गत पाकिस्तानला $1.4 अब्ज (सुमारे 12 हजार कोटी रुपये) चे नवीन कर्ज मंजूर केले. यासोबतच, विस्तारित निधी सुविधा (EFF) अंतर्गत मिळालेल्या $7 अब्ज (सुमारे ₹60 हजार कोटी) च्या मदतीचा पहिला आढावा देखील मंजूर करण्यात आला आहे. यामुळे पाकिस्तानला पुढील हप्त्यापैकी १ अब्ज डॉलर्स (सुमारे ८,५४२ कोटी रुपये) मिळतील. या पुनरावलोकन मंजुरीमुळे ७ अब्ज डॉलर्सच्या सहाय्य कार्यक्रमांतर्गत एकूण वाटप २ अब्ज डॉलर्सवर पोहोचले आहे. पाकिस्तानला रेझिलियन्स लोनमधून तात्काळ कोणताही निधी मिळणार नाही. भारत म्हणाला- दहशतवादाला निधी देणे धोकादायक आयएमएफच्या कार्यकारी मंडळाच्या बैठकीत भारताने पाकिस्तानला दिल्या जाणाऱ्या निधीबद्दल चिंता व्यक्त केली आणि म्हटले की पाकिस्तान त्याचा वापर सीमापार दहशतवाद पसरवण्यासाठी करतो. पुनरावलोकनावरील मतदानाचा निषेध करत भारताने सहभागी होण्यापासून दूर राहिले. भारताने एक निवेदन जारी केले ज्यामध्ये म्हटले आहे- सीमेपलीकडून होणाऱ्या दहशतवादाचे सततचे प्रायोजकत्व जागतिक समुदायाला धोकादायक संदेश देत आहे. यामुळे निधी देणाऱ्या संस्था आणि देणगीदारांची प्रतिष्ठा धोक्यात येते आणि जागतिक मूल्यांची थट्टा होते. आम्हाला चिंता आहे की IMF सारख्या आंतरराष्ट्रीय वित्तीय संस्थांकडून येणाऱ्या निधीचा गैरवापर लष्करी आणि राज्य-पुरस्कृत सीमापार दहशतवादी हेतूंसाठी केला जाऊ शकतो. भारताच्या विरोधाबद्दल ५ मोठ्या गोष्टी... पाकिस्तानला निधी जारी करताना, आयएमएफने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे की, क्लायमेट रेझिलियन्स लोन प्रोग्राम अंतर्गत केलेल्या प्रयत्नांद्वारे, पाकिस्तानने आव्हानात्मक जागतिक वातावरणात अर्थव्यवस्था स्थिर करण्यात आणि आत्मविश्वास पुनर्संचयित करण्यात महत्त्वपूर्ण प्रगती केली आहे. पाकिस्तानचे पंतप्रधान शाहबाज शरीफ म्हणाले, आयएमएफ कार्यक्रमात अडथळा आणण्याचे भारताचे प्रयत्न अयशस्वी झाले आहेत. भारताने म्हटले होते- पाकिस्तानला मदत देण्यापूर्वी आयएमएफने स्वतःमध्ये खोलवर डोकावून पहावे गुरुवारी (८ मे) आयएमएफ बैठकीच्या एक दिवस आधी, भारताचे परराष्ट्र सचिव विक्रम मिस्री म्हणाले होते की आयएमएफ बोर्डाने पाकिस्तानला दिलासा देण्यापूर्वी आत्मपरीक्षण करावे आणि तथ्ये विचारात घ्यावीत. गेल्या तीन दशकांमध्ये, आयएमएफने पाकिस्तानला अनेक मोठी मदत दिली आहे. त्यांनी चालवलेल्या कोणत्याही कार्यक्रमांना यशस्वी परिणाम मिळालेले नाहीत. भारत म्हणाला- आयएमएफच्या निर्णयांच्या पद्धती काय आहेत हे तुम्हाला माहिती आहे गुरुवारी, मिस्री म्हणाले होते की भारताचे कार्यकारी संचालक ९ मे रोजी होणाऱ्या आयएमएफ बोर्डाच्या बैठकीत देशाची बाजू मांडतील. बोर्ड काय निर्णय घेते हा वेगळा विषय आहे, तुम्हाला आयएमएफच्या निर्णय घेण्याच्या पद्धती माहित आहेत. पण, मला वाटतं की पाकिस्तानच्या बाबतीत, जे लोक सहजपणे या देशाला वाचवण्यासाठी आपला खजिना उघडतात त्यांना तथ्य माहित असायला हवं. ७ अब्ज डॉलर्सच्या पॅकेजचा पहिला आढावा जुलै २०२४ मध्ये पाकिस्तान आणि आयएमएफ यांनी तीन वर्षांच्या ७ अब्ज अमेरिकन डॉलर्सच्या मदत पॅकेजवर सहमती दर्शवली, ज्याअंतर्गत पाकिस्तानची अर्थव्यवस्था मजबूत करण्यासाठी नवीन कार्यक्रमांचा वापर केला जाणार आहे. ३७ महिन्यांच्या EFF कार्यक्रमात सर्व निधी प्राप्त होईपर्यंत सहा पुनरावलोकने करण्याचे नियोजन आहे. पाकिस्तानच्या कामगिरीच्या आधारे सुमारे १ अब्ज डॉलर्सचा पुढील हप्ता जारी केला जाणार आहे. भारताने विचार करण्यास सांगितले होते, IMF ने नकार दिला भारताने पाकिस्तानला दिलेल्या १.३ अब्ज डॉलर्सच्या कर्जावर आक्षेप घेतला होता आणि म्हटले होते की पाकिस्तानला दिलेल्या पैशाचा वापर दहशतवादाला चालना देण्यासाठी होऊ शकतो म्हणून त्याचा पुनर्विचार करावा. तथापि, आयएमएफने भारताची विनंती स्वीकारण्यास नकार दिला. भारत पाकिस्तानला सर्व बाजूंनी घेरण्याची तयारी करत आहे २२ एप्रिल रोजी पहलगाम येथे झालेल्या क्रूर दहशतवादी हल्ल्यानंतर शेजारील राज्याला राजनैतिकदृष्ट्या कोंडीत पकडण्याचा प्रयत्न करत असताना, भारत शुक्रवारी म्हणाला की, ते आयएमएफ, जागतिक बँक आणि आशियाई विकास बँकेसह जागतिक बहुपक्षीय संस्थांना पाकिस्तानला दिलेल्या निधी आणि कर्जांवर पुनर्विचार करण्यास सांगेल. पहलगाम हल्ल्यात २६ पर्यटक ठार झाले होते. IMF कार्यकारी मंडळ काय करते? आयएमएफ ही एक आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे जी देशांना आर्थिक मदत पुरवते, सल्ला देते आणि त्यांच्या अर्थव्यवस्थेवर लक्ष ठेवते. या संस्थेचा मुख्य संघ कार्यकारी मंडळ आहे. ही टीम कोणत्या देशाला कर्ज द्यायचे, कोणती धोरणे अंमलात आणायची आणि जागतिक अर्थव्यवस्थेवर कसे काम करायचे हे पाहते. त्यात २४ सदस्य असतात ज्यांना कार्यकारी संचालक म्हणतात. प्रत्येक सदस्य एका देशाचे किंवा देशांच्या गटाचे प्रतिनिधित्व करतो. भारताचा एक वेगळा (स्वतंत्र) प्रतिनिधी आहे. आयएमएफमध्ये भारताच्या वतीने कोण आपले विचार मांडतो. तसेच आयएमएफच्या धोरणांमुळे देशाचे नुकसान होणार नाही याचीही खात्री केली जाते. जर संघटना कोणत्याही देशाला कर्ज देणार असेल तर भारताच्या बाजूने त्यावर मत द्या.