2025 मध्ये भारतीय अर्थव्यवस्था 6.1% दराने वाढेल:मूडीजने विकासदराचा अंदाज 6.4% पर्यंत कमी केला; अमेरिकेच्या नवीन टॅरिफ धोरणाचा परिणाम

• T. Rishiraaj
• Published on: April 10, 2025

या वर्षी भारताची अर्थव्यवस्था ६.१% दराने वाढेल. गुरुवारी (१० एप्रिल) मूडीज रेटिंग्जने भारतीय अर्थव्यवस्थेच्या विकास दराचा अंदाज कमी केला. यापूर्वी, मूडीजने २०२५ मध्ये विकास दर ६.४% राहण्याचा अंदाज वर्तवला होता. ट्रम्पच्या नवीन टॅरिफ धोरणामुळे हा अंदाज कमी करण्यात आला आहे. हिरे, कपडे आणि वैद्यकीय उपकरणांवरील शुल्कामुळे निर्यातीत घट होण्याचा धोका असल्याचे मूडीज फर्मने म्हटले आहे. यामुळे अमेरिकेसोबतची व्यापार तूट वाढू शकते. कंपनीने म्हटले आहे की, ९० दिवसांच्या शुल्कावरील स्थगितीमुळे काही प्रमाणात दिलासा मिळू शकतो, परंतु जर शुल्क पूर्णपणे लागू केले गेले, तर भारताचा जीडीपी वाढ ०.३% ने कमी होईल. २०२५-२६ या आर्थिक वर्षात जीडीपी ६.५% दराने वाढेल २०२५-२६ या आर्थिक वर्षात भारताची अर्थव्यवस्था ६.५% पेक्षा जास्त दराने वाढेल. हे चालू आर्थिक वर्षाच्या म्हणजेच २०२४-२५ च्या ६.३% च्या अंदाजापेक्षा जास्त आहे. मूडीजच्या अहवालानुसार, सरकार अधिक भांडवल खर्च करेल. याशिवाय, कर कपात आणि व्याजदरात कपात केल्याने वापर वाढेल, ज्यामुळे विकासाला चालना मिळेल. या काळात बँकिंग क्षेत्रात स्थिरता राहील. पुढील आर्थिक वर्षात भारतीय बँकांचे कामकाजाचे वातावरण अनुकूल राहील, परंतु गेल्या वर्षी झालेल्या लक्षणीय सुधारणांनंतर त्यांच्या मालमत्तेची गुणवत्ता किंचित खालावेल. तिसऱ्या तिमाहीत जीडीपी वाढ 6.2% होती आर्थिक वर्ष २०२४-२०२५ च्या ऑक्टोबर-डिसेंबर तिमाहीत जीडीपी वाढ ६.२% होती. गेल्या वर्षीच्या याच तिमाहीत (FY24 च्या तिसऱ्या तिमाहीत) तो 8.4% होता. राष्ट्रीय सांख्यिकी कार्यालयाने (NSO) २८ फेब्रुवारी रोजी ही आकडेवारी जाहीर केली. आर्थिक वर्ष २०२४-२०२५ मध्ये अर्थव्यवस्था ६.५% दराने वाढण्याचा अंदाज आहे. जानेवारीमध्ये जाहीर झालेल्या अंदाजात, २०२४-२५ साठी विकास दर ६.४% असा अंदाज वर्तवण्यात आला होता, जो ४ वर्षांचा नीचांकी आहे. गेल्या आर्थिक वर्षात २०२३-२४ मध्ये जीडीपी वाढीचा दर ८.२% होता. गेल्या ५ वर्षातील जीडीपीची स्थिती जीडीपी म्हणजे काय? अर्थव्यवस्थेच्या आरोग्याचा मागोवा घेण्यासाठी जीडीपीचा वापर केला जातो. हे दिलेल्या कालावधीत देशात उत्पादित झालेल्या सर्व वस्तू आणि सेवांचे मूल्य दर्शवते. यामध्ये देशाच्या सीमेत राहून उत्पादन करणाऱ्या परदेशी कंपन्या देखील समाविष्ट आहेत. जीडीपीचे दोन प्रकार आहेत जीडीपीचे दोन प्रकार आहेत. वास्तविक जीडीपी आणि नाममात्र जीडीपी. वास्तविक जीडीपीमध्ये, वस्तू आणि सेवांचे मूल्य मूळ वर्षाच्या मूल्यावर किंवा स्थिर किंमतीवर मोजले जाते. सध्या जीडीपी मोजण्यासाठी आधारभूत वर्ष २०११-१२ आहे. तर नाममात्र जीडीपीची गणना सध्याच्या किमतींवर केली जाते. जीडीपी कसा मोजला जातो? जीडीपी मोजण्यासाठी एक सूत्र वापरले जाते. GDP=C+G+I+NX, येथे C म्हणजे खासगी वापर, G म्हणजे सरकारी खर्च, I म्हणजे गुंतवणूक आणि NX म्हणजे निव्वळ निर्यात. जीडीपी वाढ किंवा घट यासाठी कोण जबाबदार आहे? जीडीपी कमी करण्यासाठी किंवा वाढवण्यासाठी चार महत्त्वाचे इंजिन आहेत. पहिले म्हणजे, तुम्ही आणि मी. तुम्ही जे काही खर्च करता ते आपल्या अर्थव्यवस्थेला हातभार लावते. दुसरे म्हणजे खासगी क्षेत्राची व्यवसाय वाढ. जीडीपीमध्ये त्याचा वाटा ३२% आहे. तिसरा म्हणजे सरकारी खर्च. याचा अर्थ सरकार वस्तू आणि सेवांच्या उत्पादनावर किती खर्च करत आहे. जीडीपीमध्ये त्याचा वाटा ११% आहे. आणि चौथे म्हणजे, निव्वळ मागणी. यासाठी, भारताची एकूण निर्यात एकूण आयातीतून वजा केली जाते, कारण भारतात आयात निर्यातीपेक्षा जास्त आहे, त्यामुळे त्याचा GDP वर नकारात्मक परिणाम होतो.