पाकिस्तानात पंतप्रधान शाहबाज यांच्याविरुद्ध बंडाची शक्यता:राष्ट्रपती झरदारी यांच्या राजीनाम्याची चर्चा; लष्कराचा नवा खेळ - मुनीर पुढचे राष्ट्रपती

Category: International
July 11, 2025

पाकिस्तानच्या राजकारणात सध्या खूप उलथापालथ सुरू आहे. राष्ट्रपती आसिफ अली झरदारी यांना लवकरच पद सोडण्यास सांगितले जाऊ शकते आणि त्यांच्या जागी शक्तिशाली लष्करप्रमुख फील्ड मार्शल असीम मुनीर देशाचे नवे राष्ट्रपती होऊ शकतात अशी जोरदार चर्चा आहे. यासोबतच पाकिस्तानमध्ये सध्याच्या संसदीय व्यवस्थेऐवजी राष्ट्रपती व्यवस्थेची स्थापना करण्याची तयारीही सुरू आहे. पाक लष्कराच्या पाठिंब्याने सत्ता परिवर्तनाचा खेळ खेळला जात आहे. पाकिस्तानच्या सत्ता रचनेतील सर्वात शक्तिशाली पद हे पाकिस्तानी लष्करप्रमुख फील्ड मार्शल असीम मुनीर यांच्याकडे आहे. ते सत्तेवरील त्यांची पकड आणखी मजबूत करत आहेत. अलिकडेच त्यांना फील्ड मार्शल पदावर बढती देण्यात आली आहे. या पदामुळे, असीम मुनीर यांना आजीवन लष्करी विशेषाधिकार, कायदेशीर उन्मुक्ती आणि असंवैधानिक हस्तक्षेपांपासून संरक्षण मिळते. पंतप्रधान शाहबाज शरीफ निषेध करत आहेत माजी पंतप्रधान नवाज शरीफ यांच्या पक्ष पाकिस्तान मुस्लिम लीग-नवाज (पीएमएलएन) ने लष्करप्रमुख मुनीर आणि झरदारी यांच्यातील वाढत्या समीकरणांविरुद्ध निषेध करण्यास सुरुवात केली आहे. सध्याचे पंतप्रधान शाहबाज शरीफ आणि त्यांचा पक्ष पीएमएलएन या संभाव्य बदलाला विरोध करत आहेत. जर राष्ट्रपती पद्धत लागू झाली तर शाहबाज यांना पंतप्रधानपदावरून काढून टाकले जाईलच, शिवाय पाकिस्तानच्या राजकारणात पीएमएलएन आणि शरीफ कुटुंबाची प्रासंगिकताही संपुष्टात येईल, अशी भीती त्यांना आहे. बिलावलचा उदय रोखण्यासाठी पीएमएलएन पाकिस्तानी लष्कराच्या विविध गटांशी संपर्कात असल्याचे वृत्त आहे. पीपीपीमध्ये बिलावलला पंतप्रधान करण्याची मागणी तीव्र पाकिस्तान पीपल्स पार्टी (पीपीपी) चे नेते आसिफ अली झरदारी यांच्या बिघडत्या प्रकृतीच्या आधारे ते राजीनामा देणार असल्याची चर्चा आहे. वृत्तानुसार, झरदारी यांनी एक अट घातली आहे की जर बिलावल भुट्टो झरदारी यांना एक मोठे पद मिळाले जिथे ते एक परिपक्व नेता म्हणून उदयास येऊ शकतील तर ते राजीनामा देऊ शकतात. पीपीपीने बिलावल भुट्टो यांच्यासाठी पंतप्रधानपदाची मागणी केली आहे. तथापि, बिलावल यांच्या भूमिकेबाबत पीपीपीमध्येच मतभेद आहेत. लष्करप्रमुख मुनीर संविधानात सुधारणा करू शकतात पाकिस्तानी संसद, न्यायव्यवस्था आणि परराष्ट्र धोरणावरही लष्करप्रमुख मुनीर यांचा प्रभाव दिसून येतो. वॉशिंग्टन, रियाध आणि बीजिंगसारख्या ठिकाणांना त्यांनी केलेले उच्च-प्रोफाइल राजनैतिक दौरे हे पुरावे आहेत की त्यांना पाकिस्तानचे 'स्थिरता राजदूत' म्हणून पाहिले जाते. विश्लेषकांचा असा विश्वास आहे की असीम मुनीर यांना राष्ट्रपती बनून केवळ प्रतीकात्मक पद भूषवायचे नाही तर ते पाकिस्तानच्या संपूर्ण राजकीय व्यवस्थेत बदल घडवून आणू इच्छितात. जनरल झिया-उल-हक यांच्या १९७७ च्या सत्तापालटाच्या वर्धापन दिनानिमित्त हा प्रयत्न करण्यात आला आहे, ज्यामुळे त्याला 'सॉफ्ट कू' म्हणून पाहिले जात आहे. असे म्हटले जात आहे की असीम मुनीर यांचे संसद, न्यायपालिका आणि माध्यमांवर पूर्ण नियंत्रण आहे आणि त्यामुळे त्यांना संविधान बदलण्यात आणि राष्ट्रपती प्रणाली लागू करण्यात कोणतीही अडचण येणार नाही. यापूर्वीही ३ लष्करप्रमुख राष्ट्रपती झाले याआधी पाकिस्तानमध्ये ३ लष्करप्रमुख झाले आहेत जे नंतर देशाचे राष्ट्रपती बनले. तथापि, तिघेही सत्तापालट करूनच राष्ट्रपती पदावर पोहोचले. आजपर्यंत पाकिस्तानमध्ये कोणत्याही पंतप्रधानाला ५ वर्षांचा कार्यकाळ पूर्ण करता आलेला नाही.