अमृता फडणवीसांचे दिव्यज फाउंडेशन आणि नॅशनल स्टॉक एक्सचेंजमध्ये करार:महिलांमध्ये आर्थिक साक्षरता वाढवणार

नॅशनल स्टॉक एक्सचेंज ऑफ इंडिया (NSE) आणि अमृता फडणवीस यांच्या दिव्यज फाउंडेशन यांनी विशेषतः महिलांमध्ये आर्थिक साक्षरता आणि गुंतवणूकदार जागरूकता वाढविण्यासाठी एक सामंजस्य करार (MoU) केला आहे. या भागीदारीचे उद्दिष्ट ज्ञानातील तफावत भरून काढणे आणि महिलांना, विशेषतः सार्वजनिक सेवेत आणि ब्लू-कॉलर भूमिकांमध्ये असलेल्यांना, तसेच दुर्गम गावांमधील महिलांना, सक्षम करणे आहे. जेणेकरून त्यांना योग्य आर्थिक निवड करता येतील. सामंजस्य करारानंतर गुंतवणूकदार जागरूकता कार्यक्रम आयोजित करण्यात आला होता. यात बृहन्मुंबई महानगरपालिका (BMC) मधील 200 हून अधिक महिला सहभागींसाठी आयोजित करण्यात आला. या कार्यक्रमात आर्थिक नियोजन, गुंतवणूक, भांडवली बाजार आणि म्युच्युअल फंड यासारख्या मूलभूत आर्थिक साक्षरता विषयांचा समावेश होता. भागीदारीची प्रमुख उद्दिष्टे हा उपक्रम आर्थिक समावेशनाला प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि महिलांना त्यांच्या आर्थिक जीवनावर नियंत्रण मिळविण्यासाठी सक्षम बनवण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल असल्याचे सांगण्यात येत आहे. आंतरराष्ट्रीय महिला दिनापूर्वी, एनएसई आणि दिव्यज फाउंडेशनने महिलांच्या आर्थिक साक्षरतेसाठी हा सामंजस्य करार करण्याची घोषणा केली. बीएमसीच्या भागीदारीत हा उपक्रम बीएमसीच्या महिला कर्मचाऱ्यांना, पोलिस, ब्लू कॉलर महिला कामगारांना, स्वयंसेवी महिला गटांना, विद्यार्थ्यांना आणि इतर महिला कामगारांना आर्थिक प्रशिक्षण देईल. एनएसई आणि दिव्यज फाउंडेशनचा महिलांसाठी उपक्रम – आशिष कुमार या वेळी एनएसईचे एमडी आणि सीईओ आशिष कुमार चौहान म्हणाले की, भारतात महिला कर्मचाऱ्यांची संख्या कमी असल्याने, त्यांचे आर्थिक स्वातंत्र्य वाढवणे नव्हे तर त्यांना सक्षम करणे आणि कामातील लिंगभेद कमी करण्यास मदत करणे हे या मागचे उद्दिष्ट आहे. त्यांनी सांगितले की, भारतातील 11 कोटींहून अधिक युनिट गुंतवणूकदारांपैकी एनएसईच्या गुंतवणूकदारांमध्ये महिलांचा वाटा 25% आहे. त्यांनी सांगितले की, यावर्षी, एनएसई त्यांच्या कामकाजाची 30 वर्षे साजरी करत आहे आणि काही महिन्यांपूर्वीच एनएसई आणि दिव्यज फाउंडेशनने गिग कामगारांच्या कल्याणासाठी, विशेषतः महिला गिग कामगारांच्या कल्याणासाठी भागीदारी केली आहे. त्यांनी असेही सांगितले की, विद्यार्थ्यांच्या कौशल्य विकासासाठी एनएसईने उत्तराखंड, मेघालय, छत्तीसगड, आसाम आणि गोवा सरकारांसोबत आधीच सामंजस्य करार केले आहेत. कुटुंबात निर्णय घेण्याची जबाबदारी कुटुंबप्रमुखाची – भूषण गगराणी बीएमसी आयुक्त भूषण गगराणी म्हणाले की, दिव्यज फाउंडेशन, एनएसई आणि बीएमसी आर्थिक साक्षरता आणि महिला सक्षमीकरणासाठी आणि दीर्घकालीन नियोजन आणि कुटुंब धोरणासाठी त्यांच्या बचतीचा वापर कसा करायचा याबद्दल एक महत्त्वाचे पाऊल उचलत आहेत. या प्रशिक्षणातून महिलांना त्यांच्या बचतीचा योग्य वापर कसा करायचा याचे शिक्षण मिळेल. गगराणी म्हणाले की, कुटुंबात निर्णय घेण्याची जबाबदारी कुटुंब प्रमुखाची असते, कमावत्या सदस्यांची नसते. “बाजारपेठेत विविध प्रकारच्या गुंतवणुकी उपलब्ध असल्याने महिलांना त्यांची बचत वाढवण्यासाठी म्युच्युअल फंड आणि अशा इतर साधनांबद्दल शिक्षित करणे महत्त्वाचे आहे. बीएमसी बचत गटांना त्यांच्या बचतीचे नियोजन कसे करायचे याचे प्रशिक्षण दिले जाईल,” असे ते म्हणाले. पैशाने महिलांना पंख दिले तरी त्या उडायला शिकल्या नाहीत – अमृता फडणवीस दिव्यज फाउंडेशनच्या संस्थापक अमृता फडणवीस यांनी कार्यक्रमात उपस्थित असलेल्या महिला बचत गटांच्या प्रतिनिधींना त्यांच्या बचतीतून परतावा मिळविण्याचा विचार करण्याचे आवाहन केले. महिलांनी कमावलेल्या पैशाने त्यांना पंख दिले असले तरी त्या कधीही उडायला शिकल्या नाहीत. “महिलांना त्यांच्या बचतीचा वापर कसा करायचा हे कधीच शिकले नाही.” “आम्ही शिक्षित झालो तरी आमच्या बचतीचा वापर कसा करायचा हे कधीच शिकले नाही, पारंपारिक सावकारांकडून आकारल्या जाणाऱ्या प्रचंड व्याज दराच्या तुलनेत नगण्य दराने कर्ज देणाऱ्या विविध सरकारी योजनाविषयी महिलांना ज्ञान मिळवण्याचे आवाहन केले. सुरुवातीला आम्ही बीएमसीशी भागीदारी केली आहे. जेणेकरून त्यांच्या महिला बचत गटांना त्यांच्या वैयक्तिक गरजांनुसार आर्थिक साक्षरता, अल्प, मध्यम किंवा दीर्घकालीन गुंतवणूक आणि त्यांच्या गरजेनुसार हक्काचे कर्ज देण्याचे प्रशिक्षण दिले जाईल. एनएसई मॉडेलसह हा साक्षरता कार्यक्रम महाराष्ट्रातील ग्रामीण भागात घेऊन जाण्याचा आमचा मानस असल्याचेही त्या म्हणाल्या.