दिग्दर्शक फायनल करतो गाणे:लता दीदींना अमिताभ यांच्या चित्रपटातील गाणे गाण्याची इच्छा नव्हती; एका गाण्यामुळे शाहरुखला आला होता राग

कधी कधी चित्रपटांपेक्षा त्यांची गाणी लोकांच्या हृदयापर्यंत पोहोचतात. कोणताही चित्रपट गाण्याशिवाय अपूर्ण वाटतो. गाण्यांमधून दृश्यांच्या भावना चांगल्या प्रकारे टिपता येतात. एखादे गाणे केवळ गायकाच्या गायकीमुळे त्याचे अंतिम रूप धारण करत नाही, तर चित्रपटाचे दिग्दर्शक आणि संगीतकार यांची सर्वात महत्त्वाची भूमिका असते. गाण्याचे सूर तयार करण्याची जबाबदारी संगीतकाराची असते आणि ती अंतिम करण्याची जबाबदारी दिग्दर्शकाची असते. रील टू रियलच्या या भागात आपण गाणी बनवण्याची प्रक्रिया समजून घेणार आहोत. यासाठी आम्ही गीतकार कुमार, संगीतकार अमन पंत, ज्येष्ठ संगीतकार ललित पंडित आणि गायक उदित नारायण यांच्याशी बोललो. त्यांनी सांगितले की, कधी कधी दिग्दर्शकासोबत मोठे कलाकारही गाण्यांच्या निर्मितीमध्ये भाग घेतात. शाहरुख खानने स्वतः जवान चित्रपटातील एक गाणे फायनल केले. त्याच वेळी, कधीकधी काही गायक विशिष्ट गाण्याला आपला आवाज देण्यास तयार नसतात. लता मंगेशकर अमिताभ बच्चन यांच्या ‘कभी खुशी कभी गम’ या चित्रपटाचे शीर्षकगीत गाण्यास तयार नसताना संगीतकार ललित पंडित यांना त्यांची मनधरणी करावी लागली. चॅप्टर- 1- ‘कभी खुशी कभी गम’ चित्रपटाचे शीर्षक गीत गाण्यासाठी लता दीदी तयार नव्हत्या.
ललित पंडित यांनी स्वर कोकिळा लता मंगेशकर यांच्यासोबत काम केले आहे. ते म्हणाले, ‘लताजींशी आमचे कौटुंबिक नाते होते. माझे वडील त्यांचे भाऊ हृदयनाथ यांच्याकडून संगीत शिकायचे. मात्र, जेव्हा मी त्यांना पहिल्यांदा भेटलो तेव्हा मला भीती वाटली. एक प्रसंग असा आहे की, मी त्यांना अमिताभ बच्चन आणि शाहरुख खान यांच्या ‘कभी खुशी कभी गम’ या चित्रपटाचे शीर्षक गीत गाण्यास सांगितले होते, परंतु त्यांनी फक्त एकच गाणे गायले नाही असे सांगून नकार दिला. तुम्ही गाणार नाहीस तर ते गाणारा दुसरा कोणी नाही, असे म्हणत मी त्यांना आग्रहाने सांगितले. खूप समजावून सांगितल्यावर त्यांनी ती धून ऐकली आणि गाण्याला आवाज दिला. चॅप्टर- 2- मुन्नी बदनाम या गाण्यात सलमानने स्वत:साठी एक नवीन अंतरा बनवला होता.
दबंग चित्रपटातील मुन्नी बदनाम हे गाणे ललित पंडित यांनी संगीतबद्ध केले आहे. त्यांनी गीतेही लिहिली. या चित्रपटाची कथा सांगताना तो म्हणाला- हे गाणे मी खूप पूर्वी तयार केले होते. एका मोठ्या चित्रपटाची प्रतीक्षा होती ज्यात हे गाणे चित्रित केले जाऊ शकते. माझी अरबाज खानशी जुनी मैत्री आहे. एके दिवशी आमची भेट झाली. मी त्यांना माझ्या घरी गाणी ऐकण्यासाठी बोलावले. तो आला आणि मी त्याच्यासाठी गाणी वाजवली. मग त्याने सांगितले की तो एक चित्रपट बनवत आहे ज्यासाठी त्याला एका अनोख्या गाण्याची गरज आहे. मग मी त्यांना मुन्नी बदनाम हे गाणे वाजवले. अरबाजला हे गाणे खूप आवडले. मला हे गाणे सलमान खान आणि मलायका अरोरा यांच्यावर चित्रित करायचे होते. शेवटी तेच झाले. स्वतः सलमानने मला अंतराला त्याच्या भागासाठी बनवण्याची विनंती केली, कारण सुरुवातीला हे आयटम साँग फक्त एकाच अभिनेत्रीवर चित्रीत करायचे होते. चॅप्टर- 3- गाण्याच्या शूटिंगवर शाहरुख खानला राग आला
शाहरुख खानने जुही चावलासोबत फिर भी दिल है हिंदुस्तानी या चित्रपटात काम केले होते. या चित्रपटातील ‘बनके तेरा जोगी’ गाण्याच्या शूटिंगदरम्यान शाहरुख चांगलाच संतापला होता. हा प्रसंग सांगताना ललित म्हणाला, ‘या गाण्याचे बोल ऐकल्यानंतर शाहरुखने गाण्याचे शब्द बदलण्यास सांगितले होते. त्याला या गाण्याबद्दल खात्री नव्हती. असे काही बोलण्याची ही पहिलीच वेळ होती. चित्रपटाची निर्माती जुहीनेही गाण्याच्या बोलांमध्ये बदल करण्यास सांगितले होते. मी लेखक जावेद अख्तर साहब यांना गीत बदलण्यास सांगितले तेव्हा त्यांनी नकार दिला. शेवटी हे गाणे त्याच बोलांसह रेकॉर्ड करावे लागले. त्यानंतर जेव्हा शाहरुखने शूटिंगदरम्यान हे गाणे ऐकले तेव्हा त्याला पुन्हा राग आला. त्याने मला फोन केला आणि खूप राग आला. जतीन आणि मी त्याला भेटायला मेहबूब स्टुडिओला पोहोचलो. तथापि, आम्ही येण्यापूर्वी, कोरिओग्राफर फराह खानने गाण्याचे इतके कौतुक केले की शाहरुखने तिच्या फीडबॅकच्या आधारे ते शूट करण्यास होकार दिला. त्यांनी आमची माफीही मागितली. चॅप्टर- 4- सलमानला गाण्यात रस, आमिरने दीड तासात रेकॉर्ड केले फायनल गाणे
अभिनय आणि दिग्दर्शनाव्यतिरिक्त अनेक कलाकार गाण्यातही रस दाखवतात. या यादीत सलमान खान आणि शाहरुख खानच्या नावाचाही समावेश आहे. ललित पंडित सांगतात- सलमान गाण्याच्या सत्रात खूप बसायचा. त्याला गाण्याची खूप आवड आहे. गुलाम चित्रपटासाठी आमिर खानने आती क्या खंडाला हे गाणे गाण्याची सूचना आम्ही केली. साधारण महिनाभर या गाण्याचा सराव करण्यासाठी आमिर रोज रात्री यायचा. अवघ्या दीड तासात त्यांनी अंतिम रेकॉर्डिंग केले. उदित नारायण म्हणाले- आजच्या हिंदी गाण्यांमध्ये संगीत गायब आहे.
पूर्वीच्या तुलनेत चित्रपटांच्या गाण्यांमध्ये आणि शैलीत खूप बदल झाले आहेत. गायक उदित नारायण यांनी याबद्दल सांगितले – गाण्यांच्या शैलीत बरेच बदल झाले आहेत. आजकाल नवीन निर्मिती फारच कमी आहे. जुन्या गाण्यांचे रिमिक्स बनवले जात आहेत. हिंदी चित्रपटांमध्ये संगीत असणं खूप गरजेचं आहे, ते सध्या थोडंसं कमी आहे.