भारत-इंडोनेशियाचे नाते राम आणि बुद्धासारखे- मोदी:आपण हजारो वर्षांच्या इतिहासाशी जोडलेलो; जकार्ताच्या महाकुंभभिषेकममध्ये व्हर्च्युअली घेतला भाग

इंडोनेशियाची राजधानी जकार्ता येथे आज म्हणजेच रविवारी सनातन धर्म अलयमच्या महाकुंभभिषेक कार्यक्रमात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी व्हर्च्युअली सहभागी झाले. या कार्यक्रमाला इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती प्रबोवो सुबियांतो आणि पंतप्रधान जोको विडोडो हे देखील उपस्थित होते. यावेळी पीएम मोदी म्हणाले की, हे माझे भाग्य आहे की मी जकार्ता येथील मुरुगन मंदिराच्या महाकुंभभिषेकासारख्या कार्यक्रमाचा भाग आहे. राष्ट्रपती प्रबोवो यांच्या उपस्थितीने ते अधिक खास बनले आहे. जकार्तापासून मी शारीरिकदृष्ट्या शेकडो किलोमीटर दूर असलो तरी माझे मन भारत आणि इंडोनेशिया यांच्यातील परस्पर संबंधांइतकेच या कार्यक्रमाशी जवळचे आहे. पंतप्रधान पुढे म्हणाले- भारत आणि इंडोनेशिया यांच्यातील संबंध केवळ भू-राजकीय नाहीत. आपण हजारो वर्ष जुन्या संस्कृती आणि इतिहासाशी जोडलेले आहोत. आमचे नाते वारसा, ज्ञान, विश्वास आणि सामायिक विश्वास आणि अध्यात्माचे आहे. आपले संबंध हे भगवान मुरुगन, भगवान राम आणि भगवान बुद्धांचे आहेत. भारतातून इंडोनेशियाला जाणारा माणूस जेव्हा प्रंबानन मंदिरात हात जोडतो, तेव्हा त्याला काशी आणि केदार मंदिराप्रमाणेच आध्यात्मिक अनुभव मिळतो. जेव्हा भारतातील लोक इंडोनेशियातील काकाविन रामायण ऐकतात तेव्हा त्यांच्यात वाल्मिकी आणि कंबा रामायण यांसारख्या भावना निर्माण होतात. या मंदिराच्या माध्यमातून नवा अध्याय जोडला जात आहे भारतीय पंतप्रधान म्हणाले की, इंडोनेशियाची रामलीला भारतातच रंगली आहे. जेव्हा आपण बालीमध्ये ‘होमा स्वस्ति अस्ति’ ऐकतो तेव्हा आपल्याला भारतातील वैदिक विद्वानांच्या स्वस्ति वाचनाची आठवण होते. येथे बोरोबुदुर स्तूप येथे आपल्याला बुद्धाच्या त्याच शिकवणीचा अनुभव येतो, जो आपण सारनाथ येथे अनुभवतो. ओडिशात अजूनही बाली उत्सव साजरा केला जातो. आजही, भारतीय जेव्हा गरुड इंडोनेशिया एअरलाईनमध्ये विमानाने प्रवास करतात, तेव्हा त्यांना एक सामायिक संस्कृतीचा अनुभव येतो. प्रबोवो भारतात आले तेव्हा आम्ही दोघांनी या समान वारशाबद्दल बोललो. जकार्ता येथील भगवान मुरुगन यांच्या या मंदिराच्या माध्यमातून आज एक नवा सुवर्ण अध्याय जोडला जात आहे. हे मंदिर केवळ श्रद्धेचे केंद्रच नाही, तर सांस्कृतिक ऐक्याचे केंद्रही बनेल. भारत आणि इंडोनेशिया संयुक्तपणे प्रंबानन मंदिराचे संवर्धन करणार आहेत मला सांगण्यात आले आहे की या मंदिरात मुरुगन व्यतिरिक्त इतर देवतांची स्थापना करण्यात आली आहे. ही विविधता आणि बहुलता हा आपल्या संस्कृतीचा पाया आहे. इंडोनेशियामध्ये विविधतेच्या या परंपरेला ‘भिन्नेका तुंगगल इका’ म्हणतात. भारताला आपण विविधतेत एकता म्हणतो. भारत आणि इंडोनेशियामध्ये लोक एकात्मतेने राहतात. आजचा शुभ दिवस आपल्याला विविधतेत एकत्र येण्याची प्रेरणा देत आहे. आमची सांस्कृतिक मूल्ये, वारसा भारत आणि इंडोनेशिया यांच्यातील लोकांमधील संबंध खूप मोठे आहेत. आम्ही मिळून प्रंबानन मंदिराचे संवर्धन करण्याचा निर्णय घेतला आहे. अशा कार्यक्रमांना अधिक प्रोत्साहन द्यावे लागेल. आपला भूतकाळ आपल्या सुवर्ण भविष्याचा आधार बनेल. इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती प्रजासत्ताक दिनाचे प्रमुख पाहुणे होते यंदाच्या प्रजासत्ताक दिनाच्या सोहळ्यात इंडोनेशियाचे राष्ट्रपती प्रबोवो सुबियांतो हे भारताचे प्रमुख पाहुणे होते. प्रबोवो यांनी या भेटीदरम्यान संरक्षण उत्पादन, सागरी सुरक्षा, सायबर सुरक्षा, फिनटेक, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स आणि इंटरनेट ऑफ थिंग्ज यांसारख्या अनेक मुद्द्यांवर भारतासोबत करार केले.