चीन जिंकण्यासाठी निघालेले भारतीय राजे सिंगापूरमध्ये स्थायिक झाले:दिल्लीपेक्षा लहान देश, इथे जगप्रसिद्ध कंपन्या; भारतात अनेक सिंगापूर उभारू असे मोदी का म्हणाले?
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 4-5 सप्टेंबर रोजी सिंगापूरला दोन दिवसीय भेट दिली. त्यांच्या 10 वर्षांच्या कार्यकाळातील त्यांची ही सहावी भेट होती. येथे पोहोचल्यानंतर ते म्हणाले, “सिंगापूर हे प्रत्येक विकसनशील देशासाठी प्रेरणास्थान आहे. आम्हाला भारतात अनेक सिंगापूर निर्माण करायचे आहेत.” सिंगापूर हा 719 चौरस किमीमध्ये पसरलेला एक बेट देश आहे. ते इतके लहान आहे की 4,571 सिंगापूरकर भारतात बसू शकतात. असे असूनही, सिंगापूर जगातील श्रीमंत देशांमध्ये चौथ्या क्रमांकावर आहे. सिंगापूरमध्ये दरडोई उत्पन्न 1.07 लाख यूएस डॉलर (सुमारे 90 लाख रुपये) आहे. त्याच वेळी, भारताचे दरडोई उत्पन्न केवळ 2,239 डॉलर (सुमारे 1 लाख 87 हजार रुपये) आहे. सिंगापूर नेहमीच इतके समृद्ध नव्हते. हे 1819 पूर्वी एक निर्जन बेट होते. पण आज ते जगातील सर्वात मोठ्या बिझनेस हबपैकी एक आहे. सिंगापूरमध्ये 7 हजारांहून अधिक विदेशी कंपन्या आहेत, तर भारतात केवळ 3,291 बहुराष्ट्रीय कंपन्या आहेत. निर्जन बेटावरून सिंगापूर हे बहुराष्ट्रीय कंपन्यांचे केंद्र कसे बनले, मोदींना भारतात अनेक सिंगापूर का निर्माण करायचे आहेत, या कथेत सिंगापूरच्या प्रगतीची कहाणी… नकाशावर सिंगापूर पाहा भारतीय राजे चीन जिंकण्यासाठी निघाले होते आणि सिंगापूरमध्ये स्थायिक झाले होते
सिंगापूरच्या नॅशनल लायब्ररी बोर्डाच्या वेबसाइटनुसार, सिंगापूर हे एक निर्जन बेट होते. सहाव्या शतकापासून ते ‘श्रीविजय’ या बौद्ध साम्राज्याखाली होते. या साम्राज्याने आधुनिक मलेशिया, इंडोनेशिया आणि सिंगापूरवर राज्य केले. सिंगापूर तेव्हा टेमासेक म्हणून ओळखले जात होते. अकराव्या शतकात भारतातील चोल साम्राज्याचा राजा राजेंद्र चोल याने चीन जिंकण्याचा निर्णय घेतला. मलय दस्तऐवजानुसार, कलिंगचा राजा शुलनसह राजेंद्र चोल चीनवर हल्ला करण्यासाठी निघाला. शूलन हा अलेक्झांडरचा वंशज मानला जात असे. त्याने आपल्या मार्गावर येणाऱ्या श्रीविजय साम्राज्यावर प्रथम हल्ला करून त्याचा पराभव केला. जेव्हा ही माहिती चीनच्या ‘साँग डायनेस्टी’पर्यंत पोहोचली तेव्हा ते घाबरले. त्यांनी एक गुप्तहेर पाठवून राजेंद्र चोलाला चीन खूप दूर असल्याचे पटवून दिले. एवढ्या अंतरावर सैन्य घेऊन जाणे शक्य नाही. यानंतर शूलन आणि चोल यांनी चीन जिंकण्याचे स्वप्न सोडले. राजेंद्र चोल घरी परतले. तेथे असताना राजा शुलनने श्रीविजय साम्राज्याच्या राजकुमारी ओनांग किऊशी लग्न केले आणि ते तिथेच स्थायिक झाले. 1299 साली टेमासेक बेटावर राजा शुलनचे वंशज असलेले गीत निला उतामा आले. येथे त्यांना सिंह दिसला. त्यांनी पहिल्यांदा सिंह पाहिला. लोकांनी सांगितले की हा जंगलाचा राजा सिंह आहे. यानंतर त्यांनी या बेटाचे नाव ‘सिंहपूर’ म्हणजेच ‘सिंहांचे शहर’ असे ठेवले. हे नाव पुढे सिंगापूर झाले. सिंह हे सिंगापूरचे प्रतीक बनले आहे. सिंगापूरशी संबंधित अनेक गोष्टींवर सिंहाची प्रतिमा पाहायला मिळते. सिंगापूरला आपला तळ बनवून इंग्रजांनी पोर्तुगीजांशी संघर्ष केला
15 व्या शतकात, जगाने अशा काळात प्रवेश केला होता जेव्हा युरोपीय देशांनी व्यापारासाठी नवीन देश शोधण्यास सुरुवात केली. पोर्तुगीज खलाशी वास्को द गामा 1498 मध्ये भारतात आला. त्याच वेळी, 1492 मध्ये इटालियन खलाशी कोलंबसने अमेरिकेचा शोध लावला. भारताच्या शोधानंतर, पोर्तुगीज 16व्या शतकाच्या सुरुवातीला हिंदी महासागरात पोहोचले. त्यांनी मलाक्का सामुद्रधुनी आपला तळ बनवला. खरे तर अरब देशांपासून युरोपपर्यंत आणि आफ्रिकेपासून भारतापर्यंत कोणत्याही देशाला आपला माल चीनला पाठवायचा असेल तर ते दोन मार्ग वापरायचे. मलाक्का सामुद्रधुनी आणि टुंड्रा सामुद्रधुनी. मलाक्काच्या सामुद्रधुनीपासून सिंगापूर सर्वात जवळ आहे. पोर्तुगीजांनी मलाक्काच्या सामुद्रधुनीला जोडलेल्या भागात छोटी बंदरे बांधली, जेणेकरून जहाजे येथे येऊ शकतील. त्यांनी जवळपास 100 वर्षे हा परिसर आपल्या ताब्यात ठेवला. त्यानंतर 1603 मध्ये डच (नेदरलँड्स) ने पोर्तुगालचा पराभव करून हा भाग काबीज केला. भारतासह आशियातील अनेक भाग काबीज केलेल्या ब्रिटिशांनीही हा भाग काबीज करण्याचा प्रयत्न केला, पण त्यांना डचांशी थेट संघर्ष करायचा नव्हता. मलाक्काच्या सामुद्रधुनीजवळ वसलेले सिंगापूर हे बेट त्यांनी आपला तळ बनवले. ब्रिटिशांनी 1819 मध्ये जोहोरच्या सुलतानशी करार केला आणि सिंगापूरवर ताबा मिळवला. जोहोर हे सिंगापूरच्या पूर्व भागात आहे. यानंतर ब्रिटनने सिंगापूरमध्ये बंदरे बांधली. मलाक्काच्या सामुद्रधुनीवर बांधलेल्या बंदरांशी स्पर्धा करण्यासाठी त्याने व्यापाऱ्यांना एक आकर्षक ऑफर दिली. चिनी-भारतीय मिळाले तेव्हा सिंगापूरची लोकसंख्या 150 वरून 60 हजारांवर गेली
इंग्रजांनी सिंगापूर बंदरांवर थांबणारी जहाजे करमुक्त केली. त्यामुळे व्यापारी जहाजे घेऊन सिंगापूरमध्ये राहू लागले. एक निर्जन बेट जिथे कुणालाही राहायचे नव्हते, भारत, मलेशिया आणि चीनमधून लोक तिथे व्यवसाय करायला येऊ लागले. 1819 पूर्वी, सिंगापूरची लोकसंख्या 150 पेक्षा कमी होती, परंतु 1850 पर्यंत येथे 60 हजार लोक स्थायिक झाले होते. त्यापैकी 25 हजार चिनी होते. भारतीयांची लोकसंख्या सुमारे 10 हजार होती. सिंगापूरची लोकसंख्या वाढल्याने समस्याही सुरू झाल्या. त्यांना हाताळण्यासाठी कोणतीही कायदेशीर व्यवस्था नव्हती. सिंगापूर लवकरच बेकायदेशीर कामांचे केंद्र बनले. विविध देशांतील व्यापारी येथे येऊन अफूचे सेवन करीत असत. वेश्याव्यवसाय आणि जुगाराची प्रथा वाढली. या सगळ्यामुळे सिंगापूरमध्ये गुन्हेगारी वाढली. तेव्हा इंग्रजांनी त्याकडे लक्ष दिले नाही, कारण त्यांना या जागेचा म्हणावा तितका फायदा मिळत नव्हता. दरम्यान, 1869 मध्ये, इजिप्तमध्ये सुएझ कालव्याचा मार्ग खुला झाला, ज्याने सिंगापूरचे नशीब बदलले. नव्या मार्गाच्या निर्मितीमुळे युरोपीय देशांनी आता आशिया खंडात जाण्यासाठी आफ्रिकेला प्रदक्षिणा घालणे बंद केले आहे. त्यांनी टुंड्रा सामुद्रधुनीऐवजी मलाक्का सामुद्रधुनी वापरण्यास सुरुवात केली. ते अरबी समुद्र आणि नंतर बंगालच्या उपसागरातून थेट अरब देशांतून दक्षिण चीन समुद्रापर्यंत पोहोचू लागले. टुंड्रा सामुद्रधुनी वापरणे जवळपास बंद झाले आहे. आता मलाक्का सामुद्रधुनी हा दक्षिण चीन समुद्रापर्यंत पोहोचण्याचा एकमेव मार्ग बनला आहे. याचा सर्वाधिक फायदा सिंगापूरला झाला. व्यवसाय आणखी वाढू लागला. लोकसंख्या आणखी वाढली. यानंतर ब्रिटननेही सिंगापूरकडे लक्ष द्यायला सुरुवात केली, कारण आता इथून फायदा मिळू लागला होता. मात्र, हा ट्रेंड फार काळ टिकला नाही. जपानच्या 30 हजार सैनिकांनी 1.5 लाख ब्रिटिशांचा पराभव करून सिंगापूर जिंकले
1939 मध्ये दुसरे महायुद्ध आणि आर्थिक मंदीमुळे जगात व्यापारी संकट सुरू झाले, त्यामुळे सिंगापूरची स्थिती बिघडू लागली. दरम्यान, 8 फेब्रुवारी 1942 रोजी जपानने सिंगापूर ताब्यात घेतले. जपान्यांनी अवघ्या 7 दिवसांत ते जिंकले. ब्रिटन आणि त्याच्या मित्र देशांच्या 1 लाख 30 हजाराहून अधिक सैनिकांनी 30 हजार जपानी सैनिकांसमोर आत्मसमर्पण केले होते. ब्रिटनचे पंतप्रधान विन्स्टन चर्चिल यांनी हा ब्रिटनच्या इतिहासातील सर्वात मोठा पराभव मानला. जपानने सिंगापूर ताब्यात घेतल्यानंतर त्याचे नाव सायनेन-टू (दक्षिणचा प्रकाश) असे ठेवण्यात आले. जपानी सैनिक चिनी लोकांचा द्वेष करत होते. त्यांनी अनेक चिनी लोकांना विनाकारण मारले. मलय (मलेशियन) आणि भारतीय वंशाचे लोक देखील सोडले नाहीत. दरम्यान, अमेरिकेने जपानवर अणुबॉम्ब टाकला. जपानला पराभव स्वीकारावा लागला. जपानी लोकांनी सिंगापूर सोडले. पुन्हा एकदा ब्रिटनने सिंगापूर काबीज केले. मात्र, हा तो काळ होता जेव्हा जगभरातील अनेक देश स्वतंत्र होत होते. अशा स्थितीत पूर्वीप्रमाणे सिंगापूरवर नियंत्रण ठेवणे शक्य नव्हते. इंग्रजांनी सिंगापूरमध्ये अनेक बदल केले. प्रशासकीय यंत्रणेकडे लक्ष देण्यास सुरुवात केली. मात्र, सिंगापूरचा व्यवसाय डबघाईला आला. बहुतेक कंपन्या सिंगापूर सोडून मलेशियाची राजधानी क्वालालंपूर येथे स्थलांतरित झाल्या. इंग्रजांची सिंगापूरवरील पकड सैल झाली. सिंगापूरला 1959 मध्ये पहिल्यांदा स्वराज्याचा अधिकार मिळाला. मात्र तरीही परराष्ट्र धोरणावर ब्रिटिशांची पकड होती. पण त्याआधीच देशाला पहिला पंतप्रधान मिळाला होता. नाव होते- ली कुआन यू. सिंगापूरने आपले स्वातंत्र्य सोडून मलेशियाचे राज्य का बनले?
सिंगापूरमधील परिस्थिती बिकट झाली होती. कंपन्या आधीच देश सोडून गेल्या होत्या. अर्थव्यवस्था टिकवण्यासाठी विकली जाऊ शकतील अशी कोणतीही नैसर्गिक संसाधने नव्हती. इथल्या लोकांमध्ये रोज मारामारी व्हायची. प्रत्येक समाजाने एकमेकांकडे संशयाने पाहिले. चिनी, मलय, भारतीय सर्व वेगवेगळ्या भागात राहत होते. या भागात संघर्ष सामान्य होता. सिंगापूरला स्वतंत्र ठेवणे सोपे नाही हे ली कुआन यू यांना माहीत होते. सिंगापूरमध्ये चिनी लोकसंख्या खूप जास्त होती त्यामुळे चीन त्यावर लक्ष ठेवून होता. सिंगापूरच्या सुरक्षेची जबाबदारी सांभाळणारा ब्रिटन निघून गेल्यावर जवळपासचे इतर देश त्यावर हल्ला करू शकतात. त्यामुळे सिंगापूरनेच आपल्या देशाच्या विलीनीकरणाचा प्रस्ताव मलेशियाचे पंतप्रधान मलाया टुंकू अब्दुल रहमान यांच्यासमोर मांडला. 31 ऑगस्ट 1963 रोजी सिंगापूर हे मलेशियाचे राज्य बनले. विलीनीकरणानंतर या वर्षी सिंगापूरमध्ये निवडणुका झाल्या ज्यात ली कुआन यूच्या पीपल्स ॲक्शन पार्टीने (पीएपी) विजय मिळवला. पीएपीने 51 पैकी 37 जागा जिंकल्या. मलेशियाचा सत्ताधारी पक्ष, युनायटेड मलय नॅशनल ऑर्गनायझेशन (यूएमएनओ), मलय लोकसंख्या जास्त असलेल्या भागातही हरली. त्यानंतर 1964 मध्ये मलेशियामध्ये सार्वत्रिक निवडणुका झाल्या. वर्षभरापूर्वी सिंगापूरमध्ये विजयी झालेल्या ली कुआन यू यांच्या पीएपीने या निवडणुकीत भाग घेण्याची ‘चूक’ केली. आता यूएमएनओच्या नेत्यांनी ली कुआन यू विरोधात आघाडी उघडली. सिंगापूरमधील मलय लोकांमध्ये भेदभाव केला जातो, असा आरोप त्यांनी केला. पक्षाच्या काही नेत्यांनी रॅलीमध्ये ‘क्रश’, ‘किल’ ली कुआन यू अशा घोषणा दिल्या. त्यामुळे मलय आणि चिनी लोकांमध्ये हिंसाचार झाला. तथापि, या दंगली ताबडतोब दडपल्या गेल्या, परंतु यामुळे विलीनीकरणाचे बंधन कमकुवत झाले. 23 महिन्यांत मलेशियाने सिंगापूर सोडले मलेशियामध्ये मलय लोकांना अधिक अधिकार मिळाल्याने वाद वाढला. ली कुआन यू यांनी याला विरोध केला. यामुळे त्यांना तुरुंगात टाकण्यात आले. त्यामुळे वाद आणखी वाढला. मलेशिया तेव्हा नैसर्गिक साधनसंपत्तीने समृद्ध होता, तर सिंगापूरची स्थिती गरीब होती. वादांच्या दरम्यान, मलेशियाचे पंतप्रधान टुंकू यांना वाटले की सिंगापूरला सोबत ठेवणे हा तोट्याचा करार आहे. कुआन यू यांना तुरुंगातून सोडण्याबरोबरच त्यांनी सिंगापूरला मलेशियापासून वेगळे करण्याचे आदेश दिले. 9 ऑगस्ट 1965 रोजी सिंगापूर पुन्हा एकदा वेगळा देश बनला. सिंगापूर हा जगातील एकमेव देश आहे ज्याला बळजबरीने स्वातंत्र्य मिळाले. मलेशियाच्या या खेळीने ली कुआन यू यांना इतका धक्का बसला की ते पत्रकार परिषदेत रडायला लागले. 2007 मध्ये न्यूयॉर्क टाइम्सला दिलेल्या मुलाखतीतही ली यांनी याचा उल्लेख केला होता. ते म्हणाले होते- ‘राष्ट्र बनण्यासाठी आवश्यक असलेल्या महत्त्वाच्या गोष्टी आपल्याकडे नाहीत. समान लोकसंख्या नाही. एक भाषा नाही, एक संस्कृती नाही. आमच्याकडे काहीच नव्हते. त्याऐवजी चायनीज, मलय आणि भारतीयांची खिचडी होती. दंगली कधीही भडकू शकतात. नैसर्गिक साधनसंपत्ती नसलेल्या देशात हे सगळे होते. तेव्हा सिंगापूर अस्तित्वात नाही असे मानले जात होते. ते कधीही संपुष्टात येऊ शकते.” ली कुआन यांनी हुकूमशहा बनून सिंगापूरचे नशीब बदलले
ली कुआन यू यांना हे समजले की आता जे काही करायचे आहे ते त्यांना स्वतः करावे लागेल. बाहेरपेक्षा सर्वात मोठी अडचण देशात होती. विभक्त समुदायांना एकत्र करण्यासाठी, ली कुआन यूच्या सरकारने भूसंपादन कायदा आणला. 1970 मध्ये जमीन खरेदी करून त्यावर सरकारी घरे बांधण्यात आली. लोकांना स्वस्त दरात घरे दिली जाऊ लागली. ज्यांच्याकडे पैसे नव्हते त्यांना हप्त्याने घरे देण्यात आली. सिंगापूरची बहुतेक लोकसंख्या झोपडपट्ट्यांमध्ये राहत होती. आपल्या जुन्या वस्त्या सोडून ते सरकारी इमारतींमध्ये राहू लागले. आजही सिंगापूरची 80% लोकसंख्या त्या घरांमध्ये राहते. याचा फायदा असा झाला की धर्म आणि वंशाच्या आधारावर वेगळे राहणारे लोक एकत्र राहू लागले. ली कुआन यू यांनी लोकांना जवळ आणण्यासाठी अनेक सांस्कृतिक कार्यक्रम सुरू केले. त्यामुळे लोकांमधील अंतर कमी होऊ लागले. सिंगापूरमध्ये 1965 नंतर कधीही जातीय दंगल झाली नाही. पीएम ली यांनी देशात रोजगार निर्माण करण्यासाठी काम सुरू केले. त्यांनी व्यवसायाशी संबंधित अनेक सूट दिली आणि जगभरातील कंपन्यांना त्यांच्यासोबत काम करण्यासाठी आमंत्रित केले. अनेक कंपन्यांना 2 वर्षांसाठी कोणताही कर न लावता व्यवसाय करण्याची ऑफर देण्यात आली होती. हा तो काळ होता जेव्हा माओने चीनमध्ये सांस्कृतिक क्रांती सुरू केली होती. चीनपासून जवळ असलेल्या हाँगकाँग आणि तैवानमधून गुंतवणूकदारांनी पैसे काढून सिंगापूरमध्ये गुंतवणूक करण्यास सुरुवात केली. एका दशकानंतर सिंगापूरमध्ये बेरोजगारीचा दर शून्यावर पोहोचला होता. सिंगापूर आता प्रगतीच्या मार्गावर आहे, पण देशाला विकासाच्या मार्गावर ठेवण्यासाठी लोकांनी शिस्तबद्ध राहणे अत्यंत आवश्यक आहे हे पंतप्रधान कुआन यांना माहीत होते. भ्रष्टाचार रोखण्यासाठी त्यांनी अनेक कडक कायदे अंमलात आणले. आजही सिंगापूरमध्ये कोणी 1 डॉलरची लाच घेतली तर त्याला तुरुंगवास भोगावा लागतो. या वर्षी जानेवारीमध्ये सिंगापूरचे भारतीय वंशाचे मंत्री सुब्रमण्यम इसवरन यांच्यावर भ्रष्टाचाराचे आरोप झाले तेव्हा जगभरातील वृत्तपत्रांमध्ये ते मथळे बनले. यावरून सिंगापूरमध्ये भ्रष्टाचाराचे प्रकरण किती दुर्मिळ आहे हे समजू शकते. ली कुआन यांनी ड्रग्जच्या विरोधात कडक कायदेही केले. सिंगापूरला उद्ध्वस्त करण्यामागे अंमली पदार्थांचे व्यसन हेही एक प्रमुख कारण आहे हे त्यांना माहीत होते. त्यामुळेच आजही सिंगापूरमध्ये अंमली पदार्थांच्या सेवनासाठी कडक शिक्षा आहे. येथे, अगदी कमी प्रमाणात ड्रग्ज सापडलेल्यांनाही मृत्यूदंडाची शिक्षा होते. सिंगापूरमध्ये स्वच्छता मोहीम सुरू झाली. च्युइंगम चघळणे आणि जमिनीवर फेकणे, सार्वजनिक ठिकाणी सिगारेट ओढणे, टॉयलेट फ्लश न करणे, रात्री 10 नंतर आवाज करणे यासाठी शिक्षेची तरतूद करण्यात आली. मात्र, सिंगापूरमध्ये सर्व काही ठीक चालले नव्हते. ली कुआन यू यांनी देशात सुधारणा घडवून आणण्यासाठी अत्यंत कठोर वृत्तीचा अवलंब केला होता. याला विरोधही झाला. पीएम कुआन यांनी पूर्ण निर्दयतेने ते दडपण्यास सुरुवात केली. त्यांनी वृत्तपत्र स्वातंत्र्यावर अंकुश ठेवला. सरकारविरोधात आवाज उठवणाऱ्या लोकांची मालमत्ता जप्त करण्यात आली. त्यांनी आपल्या विरोधकांना कायद्याच्या कचाट्यात अडकवून वर्षानुवर्षे अडकवून ठेवले. देशात निवडणुका झाल्या पण ली कुआन यांचा पक्षच विजयी झाला. ली कुआन हुकूमशहासारखे झाले. एका मुलाखतीत त्यांना याबद्दल विचारण्यात आले तेव्हा ते म्हणाले- ज्यांना कधीच लोकशाही माहीत नाही अशा लोकांवर तुम्ही लोकशाही लादू शकत नाही. वास्तविक त्यांना लोकशाही अजिबात नको आहे. त्यांना घर, औषध, अन्न आणि शाळा हवी आहे. मोदींना भारतात अनेक सिंगापूर का निर्माण करायचे आहेत?
भारताप्रमाणे सिंगापूरही इंग्रजांचे गुलाम होते. भारताप्रमाणेच सिंगापूर हादेखील विविधतेने भरलेला देश आहे. धार्मिक, वांशिक आणि भाषिक धर्तीवर विभागलेल्या सिंगापूरने या कमकुवतपणाचे आपल्या ताकदीत रूपांतर केले आहे. या देशातील नागरिक अमेरिका आणि अनेक युरोपीय देशांपेक्षा चांगले जीवन जगतात. स्वच्छता, उच्च वर्गीय राहणीमान, लोकांची सुरक्षितता, जीवनाचा दर्जा इत्यादी अनेक कारणे यावर शिक्कामोर्तब करतात. सिंगापूरमधील लोकसंख्येपैकी दोन तृतीयांश लोक चिनी वंशाचे होते आणि ते मंडरिन (चिनी) बोलत होते. एवढी मोठी लोकसंख्या असूनही सिंगापूर हा चिनी ओळख असलेला देश बनला नाही. ली कुआन यू यांनी सिंगापूरला उदारमतवादी, धर्मनिरपेक्ष आणि सर्वसमावेशक देश बनवले. प्रत्येक धर्म आणि प्रत्येक भाषेला त्यांनी समान महत्त्व दिले. यामुळेच सिंगापूर आज या स्थानावर आहे.