ब्रिक्समध्ये सामील होण्यासाठी PM मोदी रशियाला जाणार:22-23 ऑक्टोबर रोजी शिखर परिषद, येथे चीनचे राष्ट्राध्यक्ष जिनपिंग यांची संभाव्य भेट

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी 22 आणि 23 ऑक्टोबर रोजी होणाऱ्या ब्रिक्स परिषदेत सहभागी होण्यासाठी रशियाला जाणार आहेत. परराष्ट्र मंत्रालयाने शुक्रवारी ही माहिती दिली. रशिया या वर्षी 16 व्या ब्रिक्स शिखर परिषदेचे अध्यक्षपद भूषवत आहे. रशियातील कझान येथे होणाऱ्या या शिखर परिषदेदरम्यान पंतप्रधान मोदी सदस्य देशांच्या नेत्यांशी द्विपक्षीय चर्चाही करतील. चीनचे राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग हेही या परिषदेला उपस्थित राहणार आहेत. यादरम्यान पीएम मोदी आणि जिनपिंग यांच्यात भेट होऊ शकते. 2022 मध्ये बाली, इंडोनेशिया येथे झालेल्या G20 शिखर परिषदेदरम्यान दोघांची शेवटची भेट झाली होती. मोदींनी या वर्षी जुलैमध्ये रशियाला भेट दिली होती. यावेळी रशियाचे राष्ट्राध्यक्ष व्लादिमीर पुतिन यांनी त्यांना ब्रिक्स परिषदेसाठी आमंत्रित केले होते. 22व्या भारत-रशिया शिखर परिषदेत सहभागी होण्यासाठी मोदी जुलैमध्ये मॉस्कोला गेले होते. रशिया दौऱ्यात पंतप्रधान मोदींनी रशियाचे अध्यक्ष पुतिन यांच्यासोबत द्विपक्षीय बैठकही घेतली. मोदींना रशियाचा सर्वोच्च नागरी सन्मान ‘ऑर्डर ऑफ सेंट अँड्र्यू द अपॉस्टल’नेही सन्मानित करण्यात आले. दोन्ही नेत्यांनी मॉस्को येथील रोसाटम पॅव्हेलियनलाही भेट दिली. ब्रिक्स म्हणजे काय आणि ते किती शक्तिशाली आहे? ब्रिक्स संघटनेचा प्रवास आता तीन टप्प्यात पूर्ण झाला आहे. पहिला टप्पा – RIC म्हणजेच रशिया, भारत आणि चीन – 1990 च्या दशकात या तीन देशांनी मिळून एक संघटना स्थापन केली. या संघटनेचे नेतृत्व रशियन नेते येवगेनी प्रिमकोव्ह यांनी केले. तिन्ही देश एकत्र येण्याचा उद्देश जगाच्या परराष्ट्र धोरणातील अमेरिकेच्या वर्चस्वाला आव्हान देणे आणि त्याच वेळी आपले संबंध पुन्हा प्रस्थापित करणे हा होता. दुसरा टप्पा – BRIC म्हणजेच ब्राझील, रशिया, भारत आणि चीन – 2001 मध्ये, गुंतवणूक बँक गोल्डमन सॅक्सने या चार देशांचे अर्थव्यवस्थेच्या दृष्टीने जगातील सर्वात वेगाने वाढणारी अर्थव्यवस्था म्हणून वर्णन केले होते. यानंतर 2009 मध्ये या देशांनी एकत्र येऊन एक संघटना स्थापन केली, तिचे नाव BRIC होते. तिसरा टप्पा – BRICS म्हणजे ब्राझील, रशिया, भारत, चीन आणि दक्षिण आफ्रिका – 2010 मध्ये, दक्षिण आफ्रिकेला आफ्रिकन खंडाचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी या संघटनेचा एक भाग बनवण्यात आले. त्यानंतर या संघटनेला अंतिम स्वरूप प्राप्त झाले आणि त्याला ब्रिक्स असे नाव देण्यात आले. आज, ब्रिक्स ही EU ला मागे टाकत जगातील तिसरी सर्वात शक्तिशाली आर्थिक संघटना बनली आहे. पाश्चात्य देश मंदीच्या गर्तेत अडकले असतानाही ब्रिक्स देशांनी वेगाने प्रगती केली
2008-2009 मध्ये जेव्हा पाश्चात्य देश आर्थिक संकटातून जात होते. तेव्हाही ब्रिक्स देशांची अर्थव्यवस्था वेगाने वाढत होती. ब्रिक्स संघटनेच्या स्थापनेची संकल्पना ‘राइजिंग इकॉनॉमी’ या तत्त्वावर आधारित आहे. याचा अर्थ ज्या देशांच्या अर्थव्यवस्थांमध्ये वेगाने पुढे जाण्याची आणि पाश्चिमात्य देशांशी स्पर्धा करण्याची हिंमत आहे. पूर्वी, पाश्चात्य देश जगाच्या अर्थव्यवस्थेच्या 60% ते 80% वर नियंत्रण करत होते, आता ब्रिक्स देश हळूहळू त्यांची जागा घेत आहेत. पाकिस्तानलाही ब्रिक्सचे सदस्य व्हायचे आहे गेल्या वर्षी पाकिस्ताननेही जगातील तिसरी सर्वात शक्तिशाली आर्थिक संघटना असलेल्या ब्रिक्समध्ये सामील होण्यासाठी अर्ज केला होता. 2024 मध्ये ब्रिक्स सदस्यत्व मिळविण्यासाठी रशियाकडून मदत मिळण्याची आशाही व्यक्त केली आहे. रशियातील पाकिस्तानचे राजदूत मुहम्मद खालिद जमाली यांनी गेल्या वर्षी TASS या वृत्तसंस्थेला दिलेल्या मुलाखतीत ही माहिती दिली होती. ते म्हणाले होते की, पाकिस्तानने ब्रिक्स सदस्यत्वासाठी अर्ज केला आहे. आम्हाला आशा आहे की रशिया आम्हाला यामध्ये मदत करेल.