श्रीलंकन संसदीय निवडणुका- राष्ट्रपती दिसानायकेंच्या आघाडीचा विजय:141 जागा जिंकल्या, 61% मते मिळाली; बहुमतासाठी 113 जागांची आवश्यकता होती

राष्ट्रपती अनुरा कुमारा दिसानायके यांच्या आघाडीच्या NPPने श्रीलंकेच्या संसदीय निवडणुकीत विजय मिळवला आहे. सर्व जागांचे निकाल आले आहेत. जिल्ह्यांच्या आधारे ठरवल्या जाणाऱ्या 196 जागांपैकी NPPने 141 जागा जिंकल्या आहेत. निकालानुसार NPP ला 61% म्हणजेच 68 लाख मते मिळाली आहेत. प्रमुख विरोधी पक्ष SJB पक्ष 18% मते आणि 35 जागांसह दुसऱ्या स्थानावर आहे. याशिवाय माजी अध्यक्ष रानिल विक्रमसिंघे समर्थित राष्ट्रीय लोकशाही आघाडीला केवळ 5% मते आणि 3 जागा मिळाल्या आहेत. त्याचवेळी श्रीलंकेच्या राजकारणात वर्चस्व गाजवणारा राजपक्षे कुटुंबाचा श्रीलंका पीपल्स फ्रंट (SLPP) पक्ष 2 जागांसह पाचव्या स्थानावर पोहोचला आहे. जाफना या तामिळ जिल्ह्यातही एनपीपीचा विजय झाला. येथे एनपीपीने 6 पैकी 3 जागा जिंकल्या आहेत. एनपीपीच्या विजयाने पारंपरिक तमिळ पक्षांना मोठा धक्का बसला आहे. लोकसभा निवडणुकीसाठी गुरुवारी, 14 नोव्हेंबर रोजी मतदान झाले. बहुमतासाठी 113 जागा आवश्यक श्रीलंकेच्या संसदेत 225 जागा आहेत. बहुमतासाठी 113 चा आकडा आवश्यक आहे. अध्यक्ष दिसानायके यांना या निवडणुकीत बहुमत मिळणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. संसदेची मंजुरी मिळाल्यानंतरच राष्ट्रपती दिसानायके सरकारची महत्त्वाची धोरणे राबवू शकतात. गेल्या वेळी दिसानायके यांच्या पक्षाला केवळ 3 जागा मिळाल्या होत्या. ऑगस्ट 2020 मध्ये श्रीलंकेत शेवटच्या संसदीय निवडणुका झाल्या होत्या. अशा स्थितीत पुढील वर्षी नवीन निवडणुका होणार होत्या मात्र या वर्षी सप्टेंबरमध्ये राष्ट्रपतीपदाची निवडणूक जिंकल्यानंतर अनुरा कुमारा दिसानायके यांनी संसद विसर्जित केली. त्यानंतर लोकसभा निवडणुका जाहीर झाल्या. दिसानायके यांनी कार्यवाह राष्ट्रपतींचे अधिकार कमी करण्याचे आश्वासन दिले श्रीलंकेच्या निवडणूक आयोगानुसार, संसदीय निवडणुकीत 8,821 उमेदवारांनी नशीब अजमावले आहे. आनुपातिक प्रतिनिधित्व प्रणाली अंतर्गत मतदार 22 मतदारसंघातून 196 सदस्यांना थेट संसदेसाठी निवडतात. उर्वरित 29 जागांचे प्रमाणिक मतानुसार वाटप केले जाते. निवडणुकीत मिळालेल्या मतांच्या संख्येनुसार पक्षाला 29 जागांवर वाटा मिळतो. एक मतदार प्राधान्याच्या आधारावर 3 उमेदवारांना मतदान करू शकतो. अल जझीराच्या वृत्तानुसार, राष्ट्राध्यक्ष दिसानायके यांचे मत आहे की, देशाची सत्ता मुख्यत्वे ‘कार्यवाहक राष्ट्रपती’च्या हाताखाली आहे. ही शक्ती कमी करण्याचे आश्वासन देऊन ते निवडणुकीत उतरले, पण त्यासाठी राज्यघटनेत बदल करावे लागतील. यासाठी त्यांना दोन तृतीयांश जागांची गरज आहे. लोकसभा निवडणुकीत या अनेक जागा जिंकण्याचे आवाहन दिसानायके यांनी जनतेला केले होते. श्रीलंकेत कार्यकारी अध्यक्षपद प्रथम 1978 मध्ये अस्तित्वात आले. तेव्हापासून त्यावर टीका होत असली तरी सत्तेत आल्यानंतर आजपर्यंत एकाही पक्षाने आपली सत्ता नष्ट करण्याचा प्रयत्न केलेला नाही. दिसानायके यांनी रानिल विक्रमसिंघे यांच्या काळात भ्रष्टाचाराला आळा घालण्याचे आणि IMF सोबतच्या करारात सुधारणा करण्याचे आश्वासन दिले आहे.