ट्रम्प यांच्याशी वादाचा झेलेन्स्कींना पश्चात्ताप:म्हणाले- खनिज करारासाठी तयार; ट्रम्प यांनी युक्रेनला देण्यात येणारी सर्व लष्करी मदत थांबवली

युक्रेनचे अध्यक्ष वोलोदिमिर झेलेन्स्की यांनी मंगळवारी सांगितले की, गेल्या आठवड्यात अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्यासोबतची त्यांची भेट जशी व्हायला हवी होती तशी झाली नाही. झेलेन्स्की यांनी याला खेदजनक म्हटले आणि युक्रेन खनिज करारासाठी तयार असल्याचे सांगितले. ट्रम्प यांनी युक्रेनला लष्करी मदत थांबवण्याची घोषणा केली तेव्हा झेलेन्स्की यांचे हे विधान आले. यामध्ये अमेरिकेकडून अद्याप युक्रेनला न पोहोचलेली मदतही थांबवण्यात आली आहे. यामध्ये पोलंडमध्ये पोहोचलेल्या वस्तूंचाही समावेश आहे. ब्लूमबर्गने दिलेल्या वृत्तानुसार, हा आदेश तत्काळ लागू होईल. आता सर्वकाही ठीक करण्याची वेळ आली आहे झेलेन्स्की म्हणाले की, शुक्रवारी व्हाईट हाऊसमध्ये आमची बैठक जशी व्हायला हवी होती तशी झाली नाही. हे असे घडले हे दुःखद आहे. आता सर्वकाही व्यवस्थित करण्याची वेळ आली आहे. आपल्यापैकी कोणालाही अंतहीन युद्ध नको आहे. युक्रेन कायमस्वरूपी शांततेसाठी शक्य तितक्या लवकर वाटाघाटी सुरू करण्यास तयार आहे. युक्रेनच्या राष्ट्रपतींनी असेही सांगितले की युक्रेन खनिज करारावर स्वाक्षरी करण्यास तयार आहे. आम्ही या कराराकडे ठोस सुरक्षा हमींकडे एक पाऊल म्हणून पाहतो. युद्ध संपवण्यासाठी आम्ही लवकर काम करण्यास तयार आहोत. ट्रम्प यांनी झेलेन्स्की यांच्यावर नाराजी व्यक्त केली व्हाईट हाऊसच्या एका अधिकाऱ्याच्या मते, युक्रेनियन राष्ट्राध्यक्षांना खरोखरच शांतता हवी आहे याची खात्री होईपर्यंत राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांना थांबविलेली मदत पूर्ववत केली जाणार नाही. युक्रेनला लष्करी मदत थांबवण्याच्या काही तास आधी ट्रम्प यांनी सोशल मीडियावर पोस्ट केली. ते म्हणाले, जोपर्यंत अमेरिकेचा पाठिंबा आहे तोपर्यंत झेलेन्स्कींना शांतता नको आहे. झेलेन्स्कींनी दिलेले हे सर्वात वाईट विधान आहे. अमेरिका हे सहन करणार नाही. अधिकृत दावा – मदत कायमची थांबवलेली नाही युक्रेनला लष्करी मदत थांबवण्याबाबत अमेरिकेच्या संरक्षण विभागाने आणि राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांनी अद्याप कोणतीही प्रतिक्रिया दिलेली नाही. ब्लूमबर्गने संरक्षण विभागाच्या एका अधिकाऱ्याचा हवाला देत म्हटले आहे की, अध्यक्ष ट्रम्प झेलेन्स्की रशियासोबत शांतता प्रस्थापित करू इच्छितात का याचा आढावा घेत आहेत. ट्रम्प प्रशासनाच्या एका अधिकाऱ्याने फॉक्स न्यूजला सांगितले की, मदत कायमची थांबवण्यात आलेली नाही. बायडेन प्रशासनाने २० जानेवारी रोजी एका निवेदनात म्हटले आहे की त्यांनी फेब्रुवारी २०२२ पासून युक्रेनला ६५.९ अब्ज डॉलर्सची लष्करी मदत दिली आहे. या लष्करी मदतीमध्ये क्षेपणास्त्रांपासून ते भूसुरुंगांपर्यंत सर्व काही समाविष्ट आहे. अमेरिकेच्या मदतीशिवाय, युक्रेनला तीन वर्षांहून अधिक काळ रशियाविरुद्ध उभे राहणे अशक्य झाले असते. युक्रेनची ८.७ हजार कोटी रुपयांची मदत थांबली न्यू यॉर्क टाईम्सच्या मते, याचा परिणाम एक अब्ज डॉलर्स (८.७ हजार कोटी रुपये) किमतीच्या शस्त्रास्त्रे आणि दारूगोळा मदतीवर होऊ शकतो. हे लवकरच युक्रेनला पोहोचवण्यात येणार होते. ट्रम्पच्या आदेशामुळे युक्रेनला फक्त अमेरिकन संरक्षण कंपन्यांकडून थेट नवीन लष्करी हार्डवेअर खरेदी करण्यासाठी मिळणारी मदत रोखली जाते. अमेरिकेच्या मदतीच्या निलंबनाबाबत राष्ट्राध्यक्ष झेलेन्स्की यांच्याकडून अद्याप कोणतीही प्रतिक्रिया आलेली नाही. व्हाईट हाऊसच्या एका अधिकाऱ्याने सीएनएनला सांगितले की, झेलेन्स्कीच्या वाईट वर्तनामुळे हा निर्णय घेण्यात आला हे स्पष्ट आहे. जर झेलेन्स्कीने युद्ध संपवण्यासाठी वाटाघाटी करण्याचा प्रयत्न केला तर कदाचित ही बंदी उठवता येईल, असे ते म्हणाले. युक्रेनवरील मदत थांबवण्याचा परिणाम २ ते ४ महिन्यांत दिसून येईल सेंटर फॉर स्ट्रॅटेजिक अँड इंटरनॅशनल स्टडीजचे मार्क कॅन्सियन म्हणाले की, अमेरिकेने मदत थांबवण्याच्या निर्णयाचा युक्रेनवर मोठा परिणाम होईल. ट्रम्प यांच्या या निर्णयामुळे एक प्रकारे युक्रेन ‘अपंग’ झाले आहे. कॅन्सियन म्हणाले की अमेरिकेची मदत थांबवल्याने युक्रेनची ताकद आता निम्मी झाली आहे. त्याचा परिणाम दोन ते चार महिन्यांत दिसून येईल. सध्या तरी, युरोपीय देशांकडून मिळत असलेल्या मदतीमुळे युक्रेन काही काळ लढाईत राहील. अमेरिका गुप्तचर माहिती देणे देखील थांबवू शकते कॅन्सियन म्हणाले की, या निर्णयाचा अर्थ असा आहे की युक्रेनला आता कोणत्याही परिस्थितीत शांतता करार स्वीकारावा लागेल. कॅन्सियन यांनी इशारा दिला की ट्रम्प प्रशासन युक्रेनला कमकुवत करण्यासाठी इतर उपायांचा वापर करू शकते. ते म्हणाले की, युक्रेनला देण्यात येणारी गुप्तचर माहिती थांबवून आणि युक्रेनियन सैन्याचे प्रशिक्षण थांबवून अमेरिका झेलेन्स्कीला गुडघे टेकवू शकते. युक्रेनला लष्करी मदत थांबवण्याच्या निर्णयाचा काय परिणाम होईल? अमेरिका युक्रेनचा मोठा समर्थक राहिला आहे. गेल्या ३ वर्षांत, अमेरिकेने रशियाविरुद्धच्या संघर्षात युक्रेनला शस्त्रे, दारूगोळा आणि आर्थिक मदत पुरवली आहे. वृत्तानुसार, ही मदत थांबवल्याने युक्रेनच्या संरक्षण क्षमतेवर परिणाम होईल. युक्रेनला त्याच्या भूभागावर नियंत्रण राखण्यात अडचणी येऊ शकतात. युक्रेनचे सैन्य अमेरिकेने पुरवलेल्या शस्त्रांवर, विशेषतः तोफखाना, ड्रोन आणि क्षेपणास्त्र प्रणालींवर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून आहे. ते बंद केल्याने युक्रेनला रशियन हल्ल्यांना प्रत्युत्तर देणे कठीण होईल. याच्या मदतीने रशिया युक्रेनचे आणखी काही भाग काबीज करू शकतो. झेलेन्स्की अमेरिकेशी वाटाघाटी करण्यास तयार होते यापूर्वी, युक्रेनचे अध्यक्ष झेलेन्स्की यांनी ३ मार्च रोजी सांगितले होते की ते अमेरिका-युक्रेन खनिज करारावर स्वाक्षरी करण्यास तयार आहेत. गेल्या आठवड्यात अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्याशी झालेल्या जोरदार वादानंतरही झेलेन्स्की यांनी लंडनमध्ये पत्रकार परिषदेत सांगितले की, ते अमेरिकेशी वाटाघाटी करण्यास तयार आहेत. झेलेन्स्की म्हणाले की, व्हाईट हाऊसमध्ये घडलेल्या घटनेचा फायदा अमेरिका किंवा युक्रेनला झाला नाही, तर त्याचा फायदा फक्त रशियाचे अध्यक्ष पुतिन यांना झाला. तो म्हणाला, ‘जर मला खनिज करारासाठी बोलावले गेले तर मी व्हाईट हाऊसमध्ये परत जाईन.’ झेलेन्स्की यांनी पुन्हा शांततेसाठी सुरक्षा हमीची अट ठेवली
झेलेन्स्की म्हणाले की त्यांना आशा आहे की युक्रेनच्या सुरक्षा हमींच्या मागण्या ऐकल्या जातील. जर दोन्ही पक्ष यावर सहमत झाले तर करारावर स्वाक्षरी केली जाईल. त्यांनी सांगितले की त्यांना फक्त युक्रेनची बाजू ऐकून घ्यावीशी वाटते. युक्रेनियन राष्ट्राध्यक्ष म्हणाले की, आपल्या भागीदारांनी या युद्धात आक्रमक कोण आहे हे लक्षात ठेवले पाहिजे. सोमवारी सकाळी झेलेन्स्कीने सोशल मीडियावर एक व्हिडिओही पोस्ट केला. यामध्ये त्यांनी म्हटले की आम्हाला अमेरिकेचे महत्त्व समजते. असा एकही दिवस गेला नाही जेव्हा आपण अमेरिकेचे आभार मानले नाहीत. झेलेन्स्की यांनी पुनरुच्चार केला की शांततेसाठी सुरक्षा हमी आवश्यक आहेत यावर आपण सर्वजण सहमत आहोत. संपूर्ण युरोपमध्ये हीच परिस्थिती आहे.