मुंबई हल्ल्यातील दोषी तहव्वूरला भारतात आणणार NIA:1-2 दिवसात अमेरिकेत पोहोचेल टीम, प्रत्यार्पणाला अमेरिकेच्या सुप्रीम कोर्टाची मंजुरी

मुंबई हल्ल्यातील (26/11) आरोपी तहव्वूर राणाला भारतात आणण्यासाठी राष्ट्रीय तपास यंत्रणा (NIA) टीम लवकरच अमेरिकेला भेट देऊ शकते. अहवालानुसार, एनआयए टीममध्ये महानिरीक्षक आणि उपमहानिरीक्षक दर्जाचे अधिकारी असतील, जे या महिन्यात म्हणजे पुढील 1-2 दिवसांत अमेरिकेला भेट देतील. याबाबतची माहिती गृह मंत्रालय आणि परराष्ट्र मंत्रालयाला देण्यात आली आहे. गेल्या आठवड्यात अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयाने राणाच्या प्रत्यार्पणाला मंजुरी दिली. या निकालानंतर भारतीय अधिकाऱ्यांनी राणाला भारतात आणण्याची प्रक्रिया वेगवान केली होती. तहव्वूर राणाला एफबीआयने 2009 मध्ये अटक केली होती. लष्कर-ए-तैयबाला पाठिंबा दिल्याप्रकरणी राणाला अमेरिकेत दोषी ठरवण्यात आले होते. अमेरिकेच्या न्यायालयाने प्रत्यार्पणाविरोधातील याचिका फेटाळली 13 नोव्हेंबर 2024 रोजी, राणाने कनिष्ठ न्यायालयाच्या प्रत्यार्पणाच्या निर्णयाविरुद्ध सर्वोच्च न्यायालयात अपील केले, जे 21 जानेवारी रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने फेटाळले. अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयाने भारत-अमेरिका प्रत्यार्पण करारानुसार राणाच्या प्रत्यार्पणाला मंजुरी दिली. प्रत्यार्पण टाळण्याची राणाची ही शेवटची संधी होती. यापूर्वी त्याने सॅन फ्रान्सिस्को येथील न्यायालयात अपील केले होते, जिथे त्याची याचिका फेटाळण्यात आली होती. दोन्ही देशांमधील प्रत्यार्पण करारानुसार त्याला भारतात पाठवले जाऊ शकते, असे अमेरिकन न्यायालयाने आपल्या निर्णयात म्हटले होते. मुंबई हल्ल्याच्या 405 पानी आरोपपत्रात आरोपी म्हणून राणाच्या नावाचाही उल्लेख आहे. त्यानुसार राणा हा आयएसआय आणि लष्कर-ए-तैयबाचा सदस्य आहे. आरोपपत्रानुसार राणा हल्ल्याचा मुख्य आरोपी डेव्हिड कोलमन हेडली याला मदत करत होता. 26 नोव्हेंबर 2008 रोजी मुंबईवर झालेल्या हल्ल्यात 166 लोक मारले गेले होते. राणा-हेडलीने मुंबई हल्ल्याची ब्ल्यू प्रिंट तयार केली होती
मुंबई पोलिसांच्या आरोपपत्रानुसार, राणा भारतात आल्यानंतर हल्ल्याचे ठिकाण आणि राहण्याची ठिकाणे सांगून दहशतवाद्यांना मदत करत होता. राणानेच ब्ल्यू प्रिंट तयार केली होती, ज्याच्या आधारे हा हल्ला करण्यात आला होता. राणा आणि हेडलीने दहशतवादी कट रचला होता. मुंबई हल्ल्याचा कट रचण्यात राणाची मोठी भूमिका होती, असे आरोपपत्रात म्हटले आहे. कोणाला शिक्षा व्हायची राहिली आहे? मुंबई हल्ल्यात सहभागी असलेल्या दहशतवाद्यांपैकी अजमल कसाब हा एकमेव जिवंत पकडला गेला होता, ज्याला नंतर फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली होती. तहव्वूर राणाशिवाय आणखी एक मास्टरमाइंड सईद जबीउद्दीन अन्सारी ऊर्फ अबू जुंदाल याचाही या हल्ल्यात सहभाग होता. अबू जुंदाल हा लष्कर या दहशतवादी संघटनेसाठी काम करणारा भारतीय कार्यकर्ता होता. त्याला 2012 मध्ये अटक करण्यात आली होती. कसाबने त्याला ओळखले होते. तेव्हापासून तो तुरुंगात शिक्षा भोगत आहे. राणाला अद्याप शिक्षा झालेली नाही. आता काय? राणाचे अपील 15 ऑगस्ट 2024 रोजी फेटाळण्यात आले
प्रत्यार्पणाच्या निर्णयाविरुद्ध राणाने केलेले अपील अमेरिकन कोर्टाने 15 ऑगस्ट रोजी फेटाळले होते. दोन्ही देशांमधील प्रत्यार्पण करारानुसार त्याला भारतात पाठवले जाऊ शकते, असे अमेरिकन न्यायालयाने 15 ऑगस्ट रोजी दिलेल्या निर्णयात म्हटले होते. भारताच्या ताब्यात जाऊ नये, म्हणून पाकिस्तानी वंशाच्या तहव्वूर राणाने अमेरिकेच्या न्यायालयात हेबियस कॉर्पस दाखल केला होता. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला बेकायदेशीर कोठडीत ठेवले जाते, तेव्हा हेबियस कॉर्पस याचिका वापरली जाते. तथापि, लॉस एंजेलिसच्या जिल्हा न्यायालयाने आपल्या निर्णयात म्हटले आहे की, ज्या आरोपांच्या आधारावर भारताने तहव्वूरच्या प्रत्यार्पणाची मागणी केली आहे, ते पाहता त्याच्या प्रत्यार्पणाला परवानगी दिली जाऊ शकते. आपल्या विरोधात निकाल दिल्यानंतर राणा यांनी नवव्या सर्किट कोर्टात दुसरी याचिका दाखल केली होती. याबाबतचा निर्णय गुरुवारी आला. ज्यामध्ये हेबियस कॉर्पस याचिका फेटाळण्यात आली होती. राणाचे गुन्हे अमेरिका आणि भारत यांच्यातील प्रत्यार्पण कराराच्या अटींनुसार येतात, असे समितीने म्हटले आहे. या हल्ल्यासंदर्भात राणावर लावण्यात आलेल्या आरोपांचे भक्कम पुरावे भारताने दिले आहेत. तहव्वूर हा हल्ल्याचा मास्टरमाइंड डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र आहे.
गेल्या वर्षी न्यायालयीन सुनावणीदरम्यान सरकारी वकिलांनी असा युक्तिवाद केला होता की तहव्वूर हा या हल्ल्याचा मास्टरमाईंड डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र होता आणि हेडली लष्कर-ए-तैयबासोबत काम करत असल्याचे त्याला माहीत होते. हेडलीला मदत करून आणि त्याला आर्थिक मदत देऊन तहव्वूर दहशतवादी संघटना आणि त्याच्यासह दहशतवाद्यांना पाठिंबा देत होता. हेडली कोणाला भेटत होता, काय बोलतोय याची माहिती राणाकडे होती. त्याला हल्ल्याचे नियोजन आणि काही लक्ष्यांची नावेही माहीत होती. राणा हा या संपूर्ण कटाचा एक भाग होता आणि त्याने दहशतवादी हल्ल्यासाठी निधी पुरवल्याचा गुन्हा केल्याचा पूर्ण संशय आहे, असे अमेरिकन सरकारने म्हटले आहे.