अमेरिकेने बांगलादेशची सर्व मदत थांबवली:सबसिडी आणि करार तात्काळ बंद करण्याचे आदेश; ट्रम्प यांनी दिला कार्यकारी आदेश

अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या सरकारने रविवारी म्हणजेच आज बांगलादेशला देण्यात येणारी सर्व मदत बंद करण्याचा निर्णय घेतला आहे. युनायटेड स्टेट्स एजन्सी फॉर इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट (USAID) ने बांगलादेशातील सर्व प्रकल्प बंद करण्यासाठी मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत. याबाबत USAID कडून पत्रही जारी करण्यात आले आहे. या पत्रात अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या अलीकडील कार्यकारी आदेशाचा हवाला देत असे म्हटले आहे- सर्व USAID भागीदारांना USAID आणि बांग्लादेश करारांतर्गत दिलेली कोणतीही सबसिडी, सहकारी करार किंवा इतर सहाय्य तात्काळ थांबवण्याचे किंवा बंद करण्याचे आदेश दिले जात आहेत. तत्पूर्वी, ट्रम्प प्रशासनाने शुक्रवारपासून इस्रायल, इजिप्त आणि फूड प्रोग्राम वगळता परदेशातील सर्व मदतीवर बंदी घातली आहे. न्यूज एजन्सी एएफपीनुसार, अमेरिकेच्या राज्य मंत्रालयाच्या या आदेशात गरीब देशांना आरोग्य मदत देण्यावरही बंदी घालण्यात आली आहे. USAID कसे काम करते? अमेरिकेची यूएस एजन्सी फॉर इंटरनॅशनल डेव्हलपमेंट जगभरातील विकास कामांसाठी मदत करते. लोकशाहीला चालना देणे आणि गरिबी कमी करणे हा यामागचा उद्देश आहे. बांगलादेश आर्थिक संकटाचा सामना करत आहे फायनान्शिअल एक्सप्रेसने दिलेल्या वृत्तानुसार, बांगलादेशचे आर्थिक मॉडेल सपशेल अपयशी ठरल्याची भीती तज्ज्ञांना आहे. जागतिक बँकेने 2024-25 या आर्थिक वर्षासाठी बांगलादेशचा GDP वाढीचा अंदाज 0.1% ने कमी करून 5.7% केला आहे. महागाईचा दर 10 टक्क्यांच्या जवळ पोहोचला आहे. अमेरिकेची मदत बंद झाल्याने बांगलादेशच्या अडचणी आणखी वाढू शकतात. सतत वाढत जाणारी अर्थसंकल्पीय तूट, घसरणारा परकीय चलन साठा, घसरणारे चलन मूल्य आणि वाढती उत्पन्न असमानता यासारख्या संकटांनी बांगलादेशसाठी आधीच अडचणी निर्माण केल्या आहेत. बांगलादेशची अर्थव्यवस्था झपाट्याने घसरत आहे. 5 ऑगस्ट रोजी शेख हसीना यांची सत्ता उलथून टाकल्यानंतर 10 लाखांहून अधिक लोक बेरोजगार झाले आहेत. आर्थिक संकटामुळे उद्योगधंदे ठप्प झाले आहेत. बांगलादेशच्या लोकसंख्येच्या मोठ्या भागाला भीषण दुष्काळाचा सामना करावा लागू शकतो. बांगलादेशचे अंतरिम सरकार डेमोक्रेट समर्थक मानले जाते. बांगलादेशच्या अंतरिम सरकारचे प्रमुख मोहम्मद युनूस हे अमेरिकेतील विरोधी डेमोक्रॅट पक्षाचे समर्थक मानले जातात. चार महिन्यांपूर्वी शेख हसीना यांना पदच्युत केल्यानंतर मोहम्मद युनूस यांनी यूएनजीएच्या बैठकीत भाग घेतला होता. यावेळी तत्कालीन राष्ट्राध्यक्ष जो बायडेन यांनी त्यांना मिठी मारली. ट्रम्प यांनी युनूस सरकारवर टीका केली याशिवाय आपल्या निवडणूक प्रचारादरम्यान अमेरिकन राष्ट्राध्यक्षांनी बांगलादेशच्या अंतरिम सरकारवर हिंदूंवर हल्ले केल्याचा आरोप केला होता. तेव्हा ट्रम्प म्हणाले होते- बांगलादेशात जमाव हिंदूंवर हल्ले करत आहेत आणि लुटत आहेत. तेथे अराजकतेची स्थिती आहे. माझ्या कार्यकाळात असे कधीच घडले नाही. कमला आणि बायडेन यांनी अमेरिकेसह जगभरातील हिंदूंची उपेक्षा केली आहे. बांगलादेश आणि पाकिस्तानमध्ये थेट विमानसेवा सुरू करण्याची घोषणा दुसरीकडे, पाकिस्तान आणि बांगलादेशने परस्पर संबंध दृढ करण्यासाठी दोघांमध्ये थेट हवाई सेवा सुरू करण्याची योजना जाहीर केली आहे. द एक्सप्रेस ट्रिब्यूनच्या वृत्तानुसार, बांगलादेशचे उच्चायुक्त मोहम्मद इक्बाल हुसैन यांनी शनिवारी पाकिस्तानच्या पेशावर मीडियाला ही माहिती दिली. 2018 पासून दोन्ही देशांदरम्यान थेट विमानसेवा नाही. बांगलादेशच्या उच्चायुक्तांनी दोन्ही देशांमधील ऐतिहासिक संबंधांवर भर दिला. अशा निर्णयांमुळे पर्यटन, शिक्षण, व्यवसाय यासह विविध क्षेत्रात सहकार्य वाढेल, असे ते म्हणाले. मात्र, थेट उड्डाणासाठी अद्याप कोणतीही कालमर्यादा जाहीर करण्यात आलेली नाही. इक्बाल हुसैन यांनीही बांगलादेश आणि पाकिस्तानमधील वाढत्या व्यापार आणि राजनैतिक संबंधांचा उल्लेख केला आणि हे संबंध अधिक दृढ होत राहतील, असे सांगितले.