जगातील सर्वात शक्तिशाली रॉकेटची सहावी टेस्ट:लाँचपॅडऐवजी बुस्टर पाण्यात उतरवण्यात आले, डोनाल्ड ट्रम्पही टेस्ट पाहण्यासाठी आले

जगातील सर्वात शक्तिशाली रॉकेट स्टारशिप बुधवारी भारतीय वेळेनुसार पहाटे 3:30 वाजता बोका चिका, टेक्सास येथून प्रक्षेपित करण्यात आले. स्टारशिपची ही सहावी चाचणी होती. अमेरिकेचे नवनिर्वाचित राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प देखील ही चाचणी पाहण्यासाठी स्टारबेसवर पोहोचले. स्टारशिप स्पेसक्राफ्ट आणि सुपर हेवी रॉकेट यांना एकत्रितपणे ‘स्टारशिप’ म्हणतात. या चाचणीत, बूस्टर लाँच झाल्यानंतर पुन्हा लाँचपॅडवर पकडले जाणार होते, परंतु सर्व पॅरामीटर्स योग्य नसल्यामुळे ते पाण्यात उतरवण्याचा निर्णय घेण्यात आला. स्टारशिपचे इंजिन अवकाशात पुन्हा सुरू झाले. यानंतर हिंद महासागरात लँडिंग करण्यात आले. एलन मस्क यांच्या स्पेसएक्स कंपनीसाठी अंतराळात इंजिन सुरू करण्याची क्षमता खूप महत्त्वाची आहे. आगामी मोहिमांमध्ये ते डीऑर्बिट बर्नमध्ये वापरले जाईल. पृथ्वीवर परत येताना स्टारशिप आक्रमणाच्या उच्च कोनात उडाली होती. यामुळे फ्लॅप कंट्रोल आणि थर्मल प्रोटेक्शन सिस्टम्सवर मौल्यवान डेटा उपलब्ध झाला. या डेटाच्या मदतीने भविष्यात स्टारशिपच्या डिझाईन आणि सिस्टममध्ये बदल करणे सोपे होईल. 01 तास 05 मिनिटे 24 सेकंद मिशन पाचव्या चाचणीत प्रथमच लाँचपॅडवर बूस्टर पकडला गेला स्टारशिपची पाचवी चाचणी १३ ऑक्टोबर रोजी घेण्यात आली. या चाचणीमध्ये, पृथ्वीपासून 96 किमी वर पाठवलेला एक सुपर हेवी बूस्टर लाँचपॅडवर परत आणण्यात आला, जो मॅकझिलाने पकडला होता. मॅकझिलामध्ये दोन धातूचे हात आहेत जे चॉपस्टिक्ससारखे दिसतात. स्टारशिपने पृथ्वीच्या वातावरणात पुन्हा प्रवेश केला आणि हिंदी महासागरात नियंत्रित लँडिंग केले. जेव्हा स्टारशिपने पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश केला तेव्हा त्याचा वेग 26,000 किलोमीटर प्रति तास होता आणि तापमान 1,430 डिग्री सेल्सियस पर्यंत पोहोचले होते. स्टारशिपमध्ये 6 रॅप्टर इंजिन आहेत, तर सुपर हेवीमध्ये 33 रॅप्टर इंजिन आहेत. चौथी चाचणी यशस्वी झाली, लँडिंग पाण्यात झाले स्टारशिपची चौथी चाचणी 6 जून 2024 रोजी झाली, जी यशस्वी झाली. 1.05 तासांची ही मोहीम बोका चिका येथून संध्याकाळी 6.20 वाजता प्रक्षेपित करण्यात आली. यामध्ये स्टारशिप अंतराळात नेण्यात आली, नंतर पृथ्वीवर परत आणली गेली आणि पाण्यावर उतरली. पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करताना स्टारशिप टिकू शकते की नाही हे पाहणे हे चाचणीचे मुख्य लक्ष्य होते. चाचणीनंतर कंपनीचे मालक मस्क म्हणाले होते, ‘अनेक टाइल्सचे नुकसान आणि एक खराब झालेला फ्लॅप असूनही, स्टारशिपने समुद्रात सॉफ्ट लँडिंग केले.’ तिसरी चाचणी: पुन्हा प्रवेश केल्यानंतर स्टारशिपशी संपर्क तुटला ही चाचणी 14 मार्च 2024 रोजी झाली. स्पेसएक्सने म्हटले होते की स्टारशिप पुन्हा प्रवेश करताना टिकू शकली नाही, परंतु उड्डाण दरम्यान अनेक महत्त्वपूर्ण यश मिळवले. एलन मस्क म्हणाले की, या वर्षी अर्धा डझन स्टारशिप उडण्याची त्यांची अपेक्षा आहे. दुसरी चाचणी: स्टेज विभक्त झाल्यानंतर खराबी आली
स्टारशिपची दुसरी चाचणी 18 नोव्हेंबर 2023 रोजी संध्याकाळी 6:30 वाजता घेण्यात आली. सुपर हेवी बूस्टर आणि स्टारशिपचे पृथक्करण प्रक्षेपणानंतर सुमारे 2.4 मिनिटांनी झाले. बूस्टर पृथ्वीवर परत येणार होते, परंतु 3.2 मिनिटांनंतर 90 किमी वर स्फोट झाला. योजनेनुसार स्टारशिप पुढे गेली. सुमारे 8 मिनिटांनंतर, स्टारशिप देखील पृथ्वीपासून 148 किमी वर खराब झाली, ज्यामुळे ती नष्ट करावी लागली. फ्लाइट टर्मिनेशन सिस्टमद्वारे ते नष्ट केले गेले. दुसऱ्या चाचणीत, रॉकेट आणि स्टारशिप वेगळे करण्यासाठी हॉट स्टेजिंग प्रक्रिया प्रथमच वापरली गेली, जी पूर्णपणे यशस्वी झाली. सर्व 33 रॅप्टर इंजिन देखील प्रक्षेपण ते विभक्त होण्यापर्यंत योग्यरित्या उडाले. पहिली चाचणी: लॉन्च झाल्यानंतर 4 मिनिटांनी स्फोट झाला स्टारशिपची पहिली परिभ्रमण चाचणी 20 एप्रिल 2023 रोजी घेण्यात आली. या चाचणीत बूस्टर 7 आणि शिप 24 लाँच करण्यात आले. टेकऑफच्या अवघ्या 4 मिनिटांनंतर, स्टारशिपचा स्फोट मेक्सिकोच्या आखाताच्या 30 किलोमीटर वर झाला. स्टारशिपच्या अपयशानंतरही एलन मस्क आणि कर्मचारी आनंद साजरा करत होते. कारण हे रॉकेटच लाँच पॅडवरून उडवण्यात मोठे यश मिळाले. प्रक्षेपणाच्या दोन दिवस आधी मस्क म्हणाले होते – यश मिळू शकते, परंतु उत्साहाची हमी आहे. स्पेसएक्सने म्हटले होते की विभक्त होण्यापूर्वीच, त्याचा एक भाग अचानक वेगळा झाला, जरी तो निश्चित झाला नव्हता. अशा परीक्षेत आपण जे शिकतो ते यशाकडे घेऊन जाते. आजची चाचणी आम्हाला स्टारशिपची विश्वासार्हता सुधारण्यास मदत करेल. टीम डेटाचे पुनरावलोकन करत राहतील आणि पुढील फ्लाइट चाचणीसाठी काम करतील. स्टारशिप सिस्टम पूर्णपणे पुन्हा वापरण्यायोग्य आहे जगातील दुसरे सर्वात श्रीमंत उद्योगपती एलन मस्क यांची कंपनी स्पेसएक्सने हे रॉकेट बनवले आहे. स्टारशिप स्पेसक्राफ्ट आणि सुपर हेवी बूस्टर यांना एकत्रितपणे ‘स्टारशिप’ म्हणतात. या वाहनाची उंची 397 फूट आहे. हे पूर्णपणे पुन्हा वापरण्यायोग्य आणि 150 मेट्रिक टन भार वाहून नेण्यास सक्षम आहे. स्टारशिप सिस्टीम एकाच वेळी 100 लोकांना मंगळावर नेण्यास सक्षम असेल. स्टारशिप सिस्टम स्टारशिप काय करू शकते? स्टारशिप मानवाला मंगळावर पाठवेल हे प्रक्षेपण महत्त्वाचे आहे कारण केवळ हे स्पेसशिप मानवांना आंतरग्रह बनवेल. म्हणजेच त्याच्या मदतीने पहिल्यांदाच पृथ्वी सोडून इतर ग्रहावर मानव पाऊल ठेवणार आहे. मस्कला मंगळावर मानव पाठवायचा आहे आणि 2029 पर्यंत तेथे वसाहत स्थापन करायची आहे. हे स्पेसशिप माणसांना एका तासापेक्षा कमी वेळेत जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यात पोहोचवण्यास सक्षम असेल. मंगळावर वसाहत स्थापन करण्याची काय गरज आहे? मंगळावर वसाहत स्थापन करण्याच्या गरजेवर मस्क म्हणतात – ‘पृथ्वीवरील जीवन संपुष्टात येणारी घटना मानवतेच्या अंतास कारणीभूत ठरू शकते, परंतु जर आपण मंगळावर आपला तळ बनवला तर तेथे मानवता टिकू शकते.’ कोट्यवधी वर्षांपूर्वी, डायनासोर देखील पृथ्वीवरील जीवन समाप्तीच्या घटनेमुळे मरण पावले. त्याचवेळी, प्रोफेसर स्टीफन हॉकिंग यांनी देखील 2017 मध्ये म्हटले होते की जर मानवाला जगायचे असेल तर त्यांना 100 वर्षांच्या आत विस्तार करावा लागेल. स्टारशिप स्पेसक्राफ्ट आर्टेमिस प्रोग्रामचा एक भाग आहे स्टारशिप स्पेसक्राफ्ट नासाच्या आर्टेमिस प्रोग्रामचा एक भाग असल्यामुळे ही मोहीम यशस्वी होण्यासाठी हे देखील महत्त्वाचे आहे. याद्वारे मानव 5 दशकांनंतर चंद्रावर परतणार आहे. स्टारशिप चंद्रावरील मोहिमेचा अंतिम टप्पा पूर्ण करेल. अंतराळयानाद्वारे अंतराळवीरांना चंद्राच्या कक्षेत घेऊन जाईल आणि चंद्रावरही उतरेल.