मुंबई हल्ल्यातील दोषी तहव्वुर राणाची याचिका पुन्हा एकदा फेटाळली:अमेरिकन कोर्टाच्या प्रत्यार्पणाच्या निर्णयाला स्थगिती देण्याची केली होती मागणी

२००८ च्या मुंबई हल्ल्यातील दोषी तहव्वुर राणा याचे भारतात प्रत्यार्पण रोखण्याची याचिका अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयाने गुरुवारी फेटाळून लावली. तहव्वुर राणाने भारतात प्रत्यार्पण होऊ नये म्हणून न्यायालयात धाव घेतली होती. राणाने अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयात याचिका दाखल करून त्याच्या प्रत्यार्पणाला तात्काळ स्थगिती देण्याची मागणी केली होती. याचिकेत तहव्वुर राणाने म्हटले होते की जर मला भारतात प्रत्यार्पण केले तर माझा छळ केला जाईल. मी भारतात जास्त काळ टिकू शकणार नाही. तथापि, सर्वोच्च न्यायालयाच्या न्यायाधीश एलेना कागन यांनी ही याचिका फेटाळून लावली. तहव्वुर राणाला २००९ मध्ये एफबीआयने अटक केली होती. अमेरिकेत राणाला लष्कर-ए-तोयबाला पाठिंबा दिल्याबद्दल दोषी ठरवण्यात आले. अमेरिकेच्या न्यायालयाने प्रत्यार्पणाविरुद्धची याचिका फेटाळली १३ नोव्हेंबर २०२४ रोजी राणाने कनिष्ठ न्यायालयाच्या प्रत्यार्पणाच्या निर्णयाविरुद्ध सर्वोच्च न्यायालयात अपील केले, जे २१ जानेवारी रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने फेटाळून लावले. भारत-अमेरिका प्रत्यार्पण करारांतर्गत अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयाने राणाच्या प्रत्यार्पणाला मान्यता दिली. प्रत्यार्पण टाळण्यासाठी राणाची ही शेवटची संधी होती. यापूर्वी त्याने सॅन फ्रान्सिस्को न्यायालयात अपील केले होते, जिथे त्याची याचिका फेटाळण्यात आली होती. दोन्ही देशांमधील प्रत्यार्पण करारानुसार त्याला भारतात पाठवता येईल, असे अमेरिकन न्यायालयाने आपल्या निर्णयात म्हटले होते. मुंबई हल्ल्याच्या ४०५ पानांच्या आरोपपत्रात राणाचे नाव आरोपी म्हणूनही नोंदवले गेले आहे. त्यानुसार, राणा हा आयएसआय आणि लष्कर-ए-तैयबाचा सदस्य आहे. आरोपपत्रानुसार, राणा हा हल्ल्याचा मुख्य आरोपी आणि सूत्रधार डेव्हिड कोलमन हेडलीला मदत करत होता. २६ नोव्हेंबर २००८ रोजी मुंबईवर हल्ला झाला, त्यात १६६ लोक मृत्युमुखी पडले तहव्वुर राणा हा पाकिस्तानी वंशाचा व्यापारी ६४ वर्षीय तहव्वुर हुसेन राणा हा पाकिस्तानी वंशाचे कॅनेडियन नागरिक आहे. त्याच्यावर पाकिस्तानी-अमेरिकन दहशतवादी डेव्हिड कोलमन हेडलीला मदत केल्याचा आरोप आहे. हेडली हा २६/११ च्या मुंबई हल्ल्यातील मुख्य सूत्रधारांपैकी एक आहे. तहव्वुर हुसेन हा पाकिस्तानी सैन्यात डॉक्टर म्हणून काम करत होता. त्यानंतर १९९७ मध्ये ते कॅनडाला गेला आणि तिथे इमिग्रेशन सेवा देणारे व्यावसायिक म्हणून काम करू लागला. येथून तो अमेरिकेत पोहोचला आणि शिकागोसह अनेक ठिकाणी फर्स्ट वर्ल्ड इमिग्रेशन सर्व्हिसेस नावाची कन्सल्टन्सी फर्म उघडली. अमेरिकेच्या न्यायालयीन कागदपत्रांनुसार, राणाने कॅनडा, पाकिस्तान, जर्मनी आणि इंग्लंडला अनेक वेळा भेट दिली. तो सुमारे ७ भाषा बोलू शकतो. तहव्वुर हा हल्ल्याचा मास्टरमाइंड डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र गेल्या वर्षी न्यायालयीन सुनावणीदरम्यान, सरकारी वकिलांनी असा युक्तिवाद केला होता की तहव्वूर हा हल्ल्याचा सूत्रधार डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र होता आणि त्याला माहित होते की हेडली लष्कर-ए-तोयबासोबत काम करत आहे. हेडलीला मदत करून आणि त्याला आर्थिक मदत देऊन, तेहव्वुर दहशतवादी संघटना आणि तिच्याशी संबंधित दहशतवाद्यांना पाठिंबा देत होता. हेडली कोणाला भेटत होता आणि तो काय बोलत होता याची माहिती राणाकडे होती. त्याला हल्ल्याची योजना आणि काही लक्ष्यांची नावेही माहित होती. अमेरिकन सरकारने म्हटले आहे की राणा या संपूर्ण कटाचा भाग होता आणि दहशतवादी हल्ल्याला निधी देण्याचा गुन्हा त्याने केला असण्याची दाट शक्यता आहे. तहव्वुरने हेडलीला मुंबईत कार्यालय उघडण्यास मदत केली राणानेच हेडलीला मुंबईत फर्स्ट वर्ल्ड नावाचे कार्यालय उघडण्यास मदत केली होती. त्याने आपल्या दहशतवादी कारवाया लपविण्यासाठी हे कार्यालय उघडले. एका इमिग्रेशन कन्सल्टन्सीद्वारे, हेडलीने भारतभर प्रवास करण्यास सुरुवात केली, लष्कर-ए-तैयबा दहशतवादी हल्ले करू शकते अशा ठिकाणांचा शोध घेण्यास सुरुवात केली. त्याने मुंबईतील छत्रपती शिवाजी टर्मिनस येथील ताज हॉटेलमध्ये रेकी केली. नंतर येथेही हल्ले झाले. अमेरिकन सरकारने म्हटले आहे की, ‘हेडलीने आपल्या निवेदनात म्हटले आहे की, राणाने फर्स्ट वर्ल्डशी संबंधित एका व्यक्तीला मुंबईत फर्स्ट वर्ल्ड कार्यालय उघडण्याची खोटी कहाणी खरी असल्याचे सिद्ध करण्यासाठी हेडलीसाठी कागदपत्रे तयार करण्याचे आदेश दिले होते. भारताला भेट देण्यासाठी व्हिसा कसा मिळवायचा याबद्दल राणानेच हेडलीला सल्ला दिला होता. या सर्व गोष्टी ईमेल आणि इतर कागदपत्रांद्वारे सिद्ध झाल्या आहेत. राणाला ऑक्टोबर २००९ मध्ये अटक करण्यात आली होती ऑक्टोबर २००९ मध्ये, एफबीआयने अमेरिकेतील शिकागो येथील ओ’हेअर विमानतळावरून तहव्वुर राणाला अटक केली. मुंबई आणि कोपनहेगनमधील दहशतवादी हल्ले करण्यासाठी आवश्यक साहित्य पुरवल्याचा आरोप त्याच्यावर होता. हेडलीच्या साक्षीच्या आधारे, तहव्वुरला १४ वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा सुनावण्यात आली. यानंतर त्याला पाच वर्षे देखरेखीखाली राहावे लागले. २०११ मध्ये, राणाला डॅनिश वृत्तपत्र मॉर्गेनाव्हिसेन जिलँड्स-पोस्टेनवर हल्ला करण्याचा कट रचल्याबद्दल दोषी ठरवण्यात आले. या वृत्तपत्राने २००५ मध्ये पैगंबर मुहम्मद यांच्यावरील १२ वादग्रस्त व्यंगचित्रे प्रकाशित केली होती. याच्या निषेधार्थ, कार्यालयावर हल्ला करून एका व्यंगचित्रकाराचा शिरच्छेद करण्यात आला. पुढच्याच वर्षी, ‘चार्ली हेब्दो’ नावाच्या फ्रेंच मासिकाने हे १२ व्यंगचित्र प्रकाशित केले, ज्याचा बदला म्हणून २०१५ मध्ये चार्ली हेब्दोच्या कार्यालयावर हल्ला करून १२ लोक मारले गेले. २०११ मध्ये, भारताच्या एनआयएने राणाविरुद्ध आरोपपत्र दाखल केले २०११ मध्येच, भारताच्या राष्ट्रीय तपास संस्थेने (एनआयए) राणा आणि इतर नऊ जणांविरुद्ध मुंबई दहशतवादी हल्ल्यांचे नियोजन आणि अंमलबजावणी केल्याबद्दल आरोपपत्र दाखल केले. २०२३ मध्ये मुंबई पोलिसांनी दाखल केलेल्या ४०० पानांच्या आरोपपत्रात पोलिसांनी लिहिले आहे की राणा ११ नोव्हेंबर २००८ रोजी भारतात आला आणि २१ नोव्हेंबरपर्यंत येथे राहिला. या काळात तो मुंबईतील पवई येथील हॉटेल रेनेसान्समध्ये दोन दिवस राहिला. भारत सरकार गेल्या ६ वर्षांपासून राणाला भारतात आणण्याचा प्रयत्न करत आहे भारताने सर्वप्रथम ४ डिसेंबर २०१९ रोजी राजनैतिक माध्यमातून राणाला भारतात प्रत्यार्पणासाठी विनंती दाखल केली. १० जून २०२० रोजी त्यांच्या तात्पुरत्या अटकेची तक्रार दाखल करण्यात आली. भारताच्या प्रत्यार्पणाच्या मागणीविरुद्ध राणाने कनिष्ठ न्यायालयातून सॅन फ्रान्सिस्कोमधील अमेरिकन अपील न्यायालयात याचिका दाखल केली. त्याची याचिका सर्वत्र फेटाळण्यात आली. अखेर, त्यांनी १३ नोव्हेंबर २०२४ रोजी अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयात कनिष्ठ न्यायालयाच्या निर्णयाचा आढावा घेण्याची याचिका दाखल केली. या वर्षी २१ जानेवारी रोजी सर्वोच्च न्यायालयानेही राणाची याचिका फेटाळून लावली.