PM मोदी नायजेरिया दौऱ्यावर रवाना:17 वर्षांनंतर भारतीय पंतप्रधानांचा दौरा; येथे 150+ भारतीय कंपन्या, 2 लाख कोटींहून जास्त उलाढाल

पंतप्रधान नरेंद्र मोदी शनिवारी दुपारी दीडच्या सुमारास नायजेरियाला रवाना झाले. राष्ट्राध्यक्ष अहमद टिनुबू यांच्या निमंत्रणावरून ते प्रथमच नायजेरियाला भेट देत आहेत. 17 वर्षात भारतीय पंतप्रधानांची नायजेरियाला ही पहिलीच भेट असेल. मोदींपूर्वी 2007 मध्ये तत्कालीन पंतप्रधान डॉ. मनमोहन सिंग यांनी नायजेरियाला भेट दिली होती. पंतप्रधान मोदी रविवारी राष्ट्रपती टिनुबू यांची भेट घेणार आहेत. भारत-नायजेरिया द्विपक्षीय संबंध अधिक दृढ करण्यावर त्यांच्यात चर्चा होईल. यानंतर मोदी राजधानी अबुजामध्ये भारतीय समुदायाच्या लोकांनाही संबोधित करतील. नायजेरियामध्ये 150 हून अधिक भारतीय कंपन्या आहेत, ज्यांची उलाढाल 2 लाख कोटींहून अधिक आहे. नायजेरिया भारतासाठी महत्त्वाचे का आहे?
तेल आणि वायूच्या प्रचंड साठ्यामुळे नायजेरिया हा आफ्रिकेतील एक महत्त्वाचा देश आहे. हा देश भारताच्या ऊर्जेच्या गरजा पूर्ण करतो. आफ्रिकेतील भारतीय गुंतवणूक सातत्याने वाढत आहे, विशेषत: ऊर्जा, खाणकाम, औषधनिर्माण आणि माहिती तंत्रज्ञान या क्षेत्रांमध्ये. नायजेरिया हे ऑर्गनायझेशन ऑफ इस्लामिक कंट्रीज (OIC) आणि ऑर्गनायझेशन ऑफ ऑइल प्रोड्युसिंग कंट्रीज (OPEC) चे महत्त्वाचे सदस्य आहेत. भारताच्या मुत्सद्देगिरी आणि आर्थिक धोरणासाठी या दोन्ही संस्था महत्त्वाच्या आहेत. भारत-नायजेरिया संबंध 66 वर्षांचे आहेत
स्वातंत्र्यानंतर भारताने आफ्रिकन देशांच्या स्वातंत्र्याचे जोरदार समर्थन केले. नायजेरियाच्या स्वातंत्र्यापूर्वीच दोन्ही देशांमधील राजनैतिक संबंध सुरू झाले होते. भारताने 1958 मध्ये नायजेरियात राजनैतिक सभागृहाची स्थापना केली. नायजेरियाला 2 वर्षांनी स्वातंत्र्य मिळाले. भारताचे पहिले पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी सप्टेंबर 1962 मध्ये नायजेरियाला भेट दिली. त्यांच्या भेटीनंतर दोन्ही देशांमधील द्विपक्षीय संबंधांचा पाया रचला गेला. भारत हा जगातील सर्वात मोठा लोकशाही देश आहे तर नायजेरिया हा आफ्रिकेतील सर्वात मोठा लोकशाही देश आहे. नायजेरियाची लोकसंख्या (23 कोटी) उत्तर प्रदेश (24 कोटी) पेक्षा कमी आहे, परंतु हा देश वेगाने वाढणाऱ्या देशांपैकी एक आहे. संयुक्त राष्ट्रांचा अंदाज आहे की 2050 पर्यंत नायजेरियाची लोकसंख्या 400 दशलक्ष होईल. त्यानंतर भारत हा चीननंतर जगातील तिसरा सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश असेल. बीबीसीच्या म्हणण्यानुसार, नायजेरिया दोन भागात विभागला गेला आहे. मुस्लीम बहुसंख्य असलेल्या उत्तर भागात गरिबीचे प्रमाण जास्त आहे. दक्षिण आणि पूर्व नायजेरियामध्ये मोठ्या प्रमाणात ख्रिश्चन लोकसंख्या आहे. हे क्षेत्र अधिक समृद्ध आहे. ख्रिश्चनांचा विरोध असूनही अनेक उत्तरेकडील राज्यांनी इस्लामिक शरिया कायदा स्वीकारला आहे. त्यामुळे दोन समाजात वाद, मारामारी झाली.