प्रत्यार्पण टाळण्यासाठी तहव्वूर राणाची US सुप्रीम कोर्टात धाव:26/11च्या दहशतवाद्याला आता शेवटची संधी, मुंबई हल्ल्याला आर्थिक मदत केल्याचा आरोप

मुंबईत 26 नोव्हेंबर 2008 रोजी झालेल्या दहशतवादी हल्ल्यातील आरोपी तहव्वूर राणा याने भारताकडे प्रत्यार्पणाविरोधात अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयात अपील केले आहे. या वर्षी 15 ऑगस्ट रोजी अमेरिकेच्या फेडरल कोर्टाने भारत-अमेरिका प्रत्यार्पण करारानुसार तहव्वूरला भारतात पाठवण्याचा निर्णय दिला होता. या निर्णयाविरोधात राणाने सर्वोच्च न्यायालयात धाव घेतली आहे. राणा या पाकिस्तानी वंशाच्या कॅनेडियन व्यावसायिकाने गेल्या वर्षी फेडरल कोर्ट नाइनथ सर्किटमध्ये याचिका दाखल केली होती. सुनावणी होईपर्यंत त्याला भारताच्या ताब्यात देऊ नये, अशी विनंती त्यांनी केली होती, ती फेटाळण्यात आली. मे 2023 मध्येही अमेरिकन कोर्टाने राणाची याचिका फेटाळली होती. आता सर्वोच्च न्यायालयानेही तहव्वूरचे अपील फेटाळले तर त्याला पुढे अपील करता येणार नाही. त्यानंतर तहव्वूरला भारतात आणता येईल. तहव्वूरवर मुंबई हल्ल्याला आर्थिक मदत केल्याचा आरोप आहे. गेल्या वर्षीही न्यायालयाने प्रत्यार्पणाविरोधातील याचिका फेटाळली होती भारताच्या ताब्यात जाऊ नये म्हणून पाकिस्तानी वंशाच्या तहव्वूर राणाने अमेरिकेच्या न्यायालयात हेबियस कॉर्पस याचिका दाखल केली होती. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला बेकायदेशीरपणे कोठडीत ठेवले जाते तेव्हा हेबियस कॉर्पस याचिका वापरली जाते. यानंतर, लॉस एंजेलिसच्या जिल्हा न्यायालयाने आपल्या निर्णयात म्हटले होते की, भारताने तहव्वूरच्या प्रत्यार्पणाची मागणी ज्या आरोपांच्या आधारे केली आहे, त्याचा विचार करून त्याच्या प्रत्यार्पणाला परवानगी दिली जाऊ शकते. आपल्या विरोधात निकाल दिल्यानंतर राणाने नवव्या सर्किट कोर्टात दुसरी याचिका दाखल केली होती. याबाबतचा निर्णय ऑगस्टमध्ये आला होता. त्यात हेबियस कॉर्पस याचिका फेटाळणे योग्य ठरले. राणाचे गुन्हे अमेरिका आणि भारत यांच्यातील प्रत्यार्पण कराराच्या अटींनुसार येतात, असे समितीने म्हटले आहे. या हल्ल्याबाबत राणाविरुद्धच्या आरोपांचे भक्कम पुरावे भारताने दिल्याचे पॅनेलने मान्य केले. आता राणाने या निर्णयाविरोधात सर्वोच्च न्यायालयात अपील केले आहे. तहव्वूर हा हल्ल्याचा मास्टरमाइंड डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र आहे गेल्या वर्षी न्यायालयीन सुनावणीदरम्यान सरकारी वकिलांनी असा युक्तिवाद केला होता की तहव्वूर हा हल्ल्याचा मास्टरमाइंड डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र होता आणि हेडली लष्कर-ए-तैयबासोबत काम करत असल्याचे त्याला माहीत होते. हेडलीला मदत करून आणि त्याला आर्थिक मदत देऊन तहव्वूर दहशतवादी संघटना आणि त्याच्यासह दहशतवाद्यांना पाठिंबा देत होता. हेडली कोणाला भेटत होता, काय बोलतोय याची माहिती राणाकडे होती. त्याला हल्ल्याचे नियोजन आणि काही लक्ष्यांची नावेही माहीत होती. राणा हा या संपूर्ण कटाचा एक भाग होता आणि त्याने दहशतवादी हल्ल्याला आर्थिक मदत केल्याचा गुन्हा केला असण्याची शक्यता आहे, असे अमेरिकन सरकारने म्हटले आहे. राणा भारतात येऊ शकतो, हेडलीवर संशय हेडलीला ऑक्टोबर 2009 मध्ये अमेरिकन अधिकाऱ्यांनी अटक केली होती आणि मुंबई हल्ल्यातील सहभागाबद्दल त्याला 35 वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा सुनावली होती. भारत आणि अमेरिका यांच्यातील प्रत्यार्पण करारात अशी तरतूद आहे की, जर एखाद्या व्यक्तीने भारतात गुन्हा केला आणि तो अमेरिकेच्या भूमीवर पकडला गेला, तर भारत त्याच्या प्रत्यार्पणाची मागणी करू शकतो. अनेक अहवालांनुसार, हेडलीने अमेरिकेशी करार केला होता की तो त्यांना संपूर्ण सहकार्य करेल, जर त्याला भारत किंवा पाकिस्तानकडे प्रत्यार्पण केले गेले नाही.