बलुच सैन्य म्हणाले- 100हून अधिक पाक सैनिक मारले गेले:150 प्रवासी अजूनही कैदेत; पाक सरकारने क्वेटा स्टेशनला 200 शवपेट्या पाठवल्या

पाकिस्तानच्या बलुचिस्तान प्रांतात पाकिस्तानी सैनिक आणि बलुच लिबरेशन आर्मी (बीएलए) आर्मीमध्ये गेल्या ३६ तासांपासून लढाई सुरू आहे. बीएलएने आतापर्यंत १०० हून अधिक पाकिस्तानी सैनिक आणि ओलिसांना मारल्याचा दावा केला आहे. बीएलएने रात्री ८ वाजता एक निवेदन जारी केले की त्यांनी गेल्या १ तासात ५० ओलिसांना ठार मारले आहे. यापूर्वी बुधवारी सकाळी झालेल्या चकमकीत १० सैनिक मारले गेले होते, तर मंगळवारी ४० पाकिस्तानी सैनिक मारले गेले होते. बीएलएने असेही म्हटले आहे की त्यांच्या ताब्यात अजूनही १५० ओलिस आहेत. जर पाकिस्तान सरकारने पुढील २० तासांत बलुच कैद्यांना सोडले नाही तर या सर्व लोकांनाही मारले जाईल. बुधवारी दुपारी, पाकिस्तान सरकारने बलुचिस्तानमधील क्वेट्टा येथे २०० शवपेट्या पाठवल्या आणि असा दावा केला की त्या प्रोटोकॉलनुसार पाठवण्यात आल्या आहेत. बलुच लिबरेशन आर्मी (बीएलए) ने काल म्हणजे मंगळवारी दुपारी १ वाजता जाफर एक्सप्रेसवर हल्ला करून तिचे अपहरण केले. दुसरीकडे, पाकिस्तानी सुरक्षा दलांनी २७ बलुच लढवय्यांना ठार मारले आहे. पाकिस्तानी सैन्याने म्हटले – बंडखोरांनी बॉम्ब असलेले जॅकेट घातले होते पाकिस्तानी सुरक्षा दलांनी सांगितले की, बचाव कार्य सुरू आहे. हवाई दल आणि लष्कराच्या जवानांनी बलुच सैनिकांना घेरले आहे. बंडखोरांनी स्फोटकांनी भरलेले आत्मघातकी जॅकेट घातले आहेत, ज्यामुळे उर्वरित ओलिसांना सोडणे कठीण होत आहे. ते त्यांचा मानवी ढाल म्हणून वापर करत आहेत. गेल्या २४ तासांत काय घडले ते ५ मुद्द्यांमध्ये समजून घ्या… कैदेतून सुटलेल्या प्रवाशांचा फोटो… ओलिसांची अग्निपरीक्षा – ओळखपत्रे तपासली गेली, जणू काही प्रलय आला आहे असे वाटले बीएलएचे बलुच सैनिक म्हणाले – ही आमच्या हक्कांची लढाई आहे बीएलएने एक ऑडिओ देखील जारी केला आहे. त्यात म्हटले आहे की हा न्याय आणि अस्तित्वासाठीचा लढा आहे. आम्ही या रेल्वे अपहरण मोहिमेत सामील झालो आहोत कारण ही आमच्या हक्कांची लढाई आहे. आम्हाला बलुच लोकांना या संघर्षात सामील होण्यास आणि त्याचा भाग बनण्यास सांगायचे आहे. आम्ही तुमच्यासाठी ही लढाई लढत आहोत. आज आम्ही ही ट्रेन हायजॅक केली. आमच्यासोबत, आम्ही तुमच्यासाठी आणि या भूमीसाठी आमचे रक्त सांडत आहोत. तथापि, या ऑडिओची अद्याप पुष्टी झालेली नाही. चीन म्हणाला- पाकिस्तानसोबत सुरक्षा सहकार्य मजबूत करण्यास तयार चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते माओ निंग यांनी बलुचिस्तानमधील ट्रेनवरील हल्ल्याचा निषेध केला आहे. त्यांनी म्हटले आहे की चीन कोणत्याही प्रकारच्या दहशतवादाला विरोध करतो. दहशतवादाविरुद्ध लढण्यासाठी आणि प्रदेशात स्थिरता राखण्यासाठी आम्ही पाकिस्तानला पाठिंबा देत राहू. दहशतवादविरोधी आणि सुरक्षा सहकार्य मजबूत करण्यासाठी चीन पाकिस्तानसोबत काम करण्यास तयार आहे, असे माओ म्हणाले. बलुचिस्तानच्या बोलन जिल्ह्यात हा हल्ला झाला मंगळवारी सकाळी ९ वाजता जाफर एक्सप्रेस क्वेट्टाहून पेशावरला रवाना झाली. सिबी येथे पोहोचण्याची वेळ दुपारी १.३० वाजता होती. तत्पूर्वी, दुपारी १ वाजताच्या सुमारास, बलुचिस्तानच्या बोलान जिल्ह्यातील मशकाफ भागात गुडालर आणि पिरू कुन्री दरम्यान बलुच लिबरेशन आर्मीने हा हल्ला केला. हा एक डोंगराळ भाग आहे, जिथे १७ बोगदे आहेत, त्यामुळे ट्रेन मंद गतीने चालवावी लागते. याचा फायदा घेत बीएलएने ट्रेनवर हल्ला केला. सर्वप्रथम, बलुच आर्मीने मश्काफमधील बोगदा क्रमांक-८ मधील रेल्वे ट्रॅक उडवून दिला. यामुळे जाफर एक्सप्रेस रुळावरून घसरली. यानंतर बीएलएने गोळीबार सुरू केला. या गोळीबारात ट्रेन चालकही जखमी झाला. या ट्रेनमध्ये सुरक्षा दल, पोलिस आणि आयएसआय एजंट प्रवास करत होते. सगळे पंजाबला जाणार होते. त्यांनी बीएलएच्या हल्ल्याला प्रत्युत्तर दिले, परंतु बीएलएने ट्रेन ताब्यात घेतली. या दरम्यान अनेक सुरक्षा कर्मचारी मारले गेले. घटनेची माहिती मिळताच, पाकिस्तानी सैन्याने जमिनीवरून बीएलएवर गोळीबार केला आणि हवेतून बॉम्बही टाकले, परंतु बीएलएच्या सैनिकांनी कसे तरी लष्कराचे जमिनीवरील ऑपरेशन थांबवले. गेल्या वर्षी, २५ आणि २६ ऑगस्ट २०२४ च्या रात्री, बीएलएने या ट्रेनच्या मार्गावरील कोलपूर आणि माच दरम्यानचा पूल उडवून दिला. यामुळे रेल्वे सेवा बंद करण्यात आली. ११ ऑक्टोबर २०२४ पासून रेल्वे सेवा पुन्हा सुरू करण्यात आली. पाकिस्तानी मंत्री म्हणाले- हे भित्रे सैनिक आहेत पाकिस्तानचे गृहराज्यमंत्री तलाल चौधरी यांनी मंगळवारी रात्री सांगितले होते की सुरक्षा दलांनी काही प्रवाशांना सोडले आहे. अनेक लोकांना ट्रेनमधून उतरवून डोंगराळ भागात नेण्यात आले. बीएलएचे सैनिक महिला आणि मुलांचा ढाल म्हणून वापर करत आहेत. त्यांनी सांगितले की, जीवाला धोका असल्याने लष्कराचे जवान सावधगिरीने काम करत आहेत. ऑपरेशन अजूनही चालू आहे. हे लढवय्ये भित्रे आहेत. ते सोपे लक्ष्य निवडतात आणि चोरून हल्ला करतात. पाकिस्तानचे मंत्री मोहसिन नक्वी म्हणाले की, निष्पाप प्रवाशांवर गोळीबार करणाऱ्या प्राण्यांशी आम्ही तडजोड करणार नाही. पाकिस्तानी लष्कराने अद्याप कोणतेही अधिकृत विधान जारी केलेले नाही. संयुक्त राष्ट्रांचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस यांनी या हल्ल्याचा निषेध केला आहे. तसेच, बलुच लढवय्यांना ओलिसांना सोडण्यास सांगण्यात आले आहे. बीएलएने म्हटले- या हत्याकांडासाठी पाकिस्तानी सैन्य जबाबदार असेल मंगळवारी, बीएलएने एक निवेदन जारी करून म्हटले आहे की आमच्या सैनिकांनी मश्काफ, धादर आणि बोलानमध्ये या कारवाईची योजना आखली होती. आम्ही रेल्वे ट्रॅक उडवला, ज्यामुळे जाफर एक्सप्रेस थांबवावी लागली. यानंतर आमच्या सैनिकांनी ही ट्रेन ताब्यात घेतली आणि प्रवाशांना ओलीस ठेवले. अपहरण केलेल्यांमध्ये पाकिस्तानी लष्कर, पोलिस, दहशतवादविरोधी दल (एटीएफ) आणि इंटर-सर्व्हिसेस इंटेलिजेंस (आयएसआय) चे सक्रिय कर्तव्य कर्मचारी होते जे पंजाबला प्रवास करत होते. आम्ही महिला, मुले आणि बलुच यात्रेकरूंना मागे सोडले आहे आणि फक्त पाकिस्तानी सुरक्षा दलाच्या कर्मचाऱ्यांना ओलीस ठेवले आहे. या ऑपरेशनचे नेतृत्व बीएलएच्या फिदाईन युनिट आणि माजीद ब्रिगेड करत आहे ज्यांना फतेह स्क्वॉड, एसटीओएस आणि झिरब इंटेलिजेंस विंगचे समर्थन आहे. आमच्याविरुद्ध लष्करी कारवाई करण्याचा प्रयत्न झाला तर आम्ही सर्व ओलिसांना ठार मारू, असे त्यांनी सांगितले. या हत्याकांडाची जबाबदारी पाकिस्तानी लष्कराची असेल. बीएलएने हल्ला का केला? बीएलएची मुख्य मागणी पाकिस्तानपासून वेगळे होऊन बलुचिस्तान देशाची स्थापना करणे आहे. चीनचा सीपीईसी प्रकल्प बलुचिस्तानमधून जातो. सुमारे ५०० अब्ज डॉलर्सच्या या प्रकल्पाला बलुच आर्मी विरोध करते. ते म्हणतात की ग्वादर बंदरात स्थानिक बलुच लोकांचे हक्क हिरावले जात आहेत. गेल्या ४ वर्षांत बीएलएने केलेल्या ७६ हल्ल्यांमध्ये १,१५६ पाकिस्तानी सैनिक मारले गेले आहेत. दोन वर्षांपूर्वीही जाफर एक्सप्रेसमध्ये स्फोट झाला होता १६ फेब्रुवारी २०२३ रोजी जाफर एक्सप्रेसमध्ये स्फोट झाला, ज्यामध्ये २ जणांचा मृत्यू झाला. ट्रेन चिचावतनी रेल्वे स्थानक ओलांडत असताना हा स्फोट झाला. या हल्ल्याची जबाबदारी तहरीक-ए-तालिबान पाकिस्तान (टीटीपी) ने स्वीकारली. त्याच वेळी, गेल्या वर्षी १४ नोव्हेंबर २०२४ रोजी क्वेटा रेल्वे स्टेशनवर झालेल्या स्फोटात २६ जणांचा मृत्यू झाला होता. ५० हून अधिक लोक जखमी झाले. तेव्हाही बलुच लिबरेशन आर्मी (बीएलए) या अतिरेकी गटाने हल्ल्याची जबाबदारी घेतली होती. बलुचिस्तानमधील ५९० कोटी टन खनिजांवर चीनची नजर पाकिस्तान सरकारने बलुचिस्तानमधून बलुचांना हाकलून लावण्यासाठी वारंवार लष्करी कारवाई केली आहे. या कृतीमागे दोन प्रमुख कारणे आहेत. पहिला- बलुचिस्तानचे भौगोलिक स्थान, जे त्याला जगातील सर्वात श्रीमंत ठिकाणांपैकी एक बनवते. खरंतर, हा भाग पाकिस्तानच्या नैऋत्येस आहे, ज्याच्या क्षेत्रात इराण आणि अफगाणिस्तानचाही समावेश आहे. हे ३४७१९० चौरस किमीमध्ये पसरलेले आहे. यानुसार, हा पाकिस्तानचा सर्वात मोठा प्रांत आहे. देशाच्या ४४% भूभाग येथे आहे, तर इतक्या मोठ्या क्षेत्रात पाकिस्तानच्या एकूण लोकसंख्येच्या फक्त ३.६% म्हणजेच १.४९ कोटी लोक राहतात. दुसरे म्हणजे, या जमिनीखाली तांबे, सोने, कोळसा, युरेनियम आणि इतर खनिजांचे प्रचंड साठे आहेत. यामुळे ते पाकिस्तानचे सर्वात श्रीमंत राज्य देखील बनते. येथील रेको डिक खाण ही जगातील सोने आणि तांब्याच्या खाणींपैकी एक आहे. हे चगाई जिल्ह्यात आहे, जिथे खनिज ५९० कोटी टन असल्याचा अंदाज आहे. त्यात प्रति टन साठ्यात ०.२२ ग्रॅम सोने आणि ०.४१% तांबे आहे. त्यानुसार, या खाणीत ४० कोटी टन सोने लपलेले आहे. त्याची अंदाजे किंमत १७४.४२ लाख कोटी रुपयांपर्यंत असू शकते. असे असूनही, हा भाग पाकिस्तानच्या सर्वात मागासलेल्या भागांपैकी एक आहे. या मौल्यवान खाणी चीनला देऊन पाकिस्तान आपले नशीब उजळवू इच्छितो. त्याच्यावर १२४.५ अब्ज डॉलर्सचे परकीय कर्ज आहे, जे त्याच्या जीडीपीच्या ४२% आहे. बलुचिस्तान लिबरेशन आर्मी म्हणजे काय? बलुचिस्तानमधील अनेक लोकांचा असा विश्वास आहे की भारत-पाकिस्तान फाळणीनंतर त्यांना स्वतंत्र देश म्हणून राहायचे होते, परंतु त्यांच्या संमतीशिवाय त्यांना पाकिस्तानात समाविष्ट करण्यात आले. यामुळे आजही बलुचिस्तानमध्ये सैन्य आणि जनतेमधील संघर्ष सुरू आहे. बीबीसीच्या मते, बलुचिस्तानमध्ये स्वातंत्र्याची मागणी करणाऱ्या अनेक संघटना आहेत. यापैकी बलुचिस्तान लिबरेशन आर्मी (बीएलए) ही सर्वात शक्तिशाली संघटना आहे. ही संघटना ७० च्या दशकात अस्तित्वात आली, परंतु २१ व्या शतकात तिचा प्रभाव वाढला आहे. बीएलएला बलुचिस्तानला पाकिस्तानी सरकार आणि चीनपासून मुक्त करायचे आहे. त्यांना वाटते की बलुचिस्तानच्या संसाधनांवर त्यांचा अधिकार आहे. पाकिस्तान सरकारने २००७ मध्ये बलुचिस्तान लिबरेशन आर्मीला दहशतवादी संघटना म्हणून सूचीबद्ध केले. जागतिक दहशतवाद निर्देशांकात पाकिस्तान दुसऱ्या क्रमांकावर सिडनीस्थित इन्स्टिट्यूट फॉर इकॉनॉमिक्स अँड पीसने जारी केलेल्या ग्लोबल टेररिझम इंडेक्स (GTI) अहवाल २०२५ मध्ये, पाकिस्तानला जगातील दुसऱ्या क्रमांकाचा सर्वाधिक दहशतवादग्रस्त देश म्हणून वर्णन केले आहे. अहवालानुसार, पाकिस्तानातील खैबर पख्तूनख्वा आणि बलुचिस्तान हे सर्वाधिक दहशतवादग्रस्त क्षेत्र आहेत. देशभरातील एकूण दहशतवादी घटनांपैकी ९०% घटना याच भागात घडल्या. या अहवालात सलग दुसऱ्या वर्षी तहरीक-ए-तालिबान पाकिस्तानला पाकिस्तानातील सर्वात धोकादायक दहशतवादी संघटना म्हणून वर्णन केले आहे. २०२४ मध्ये, या गटाने ४८२ हल्ले केले, ज्यामध्ये ५५८ मृत्यू झाले, जे २०२३ च्या तुलनेत ९१% जास्त आहे.